MASTER

NEGATIVE

NUMBER

00-255.1 8

MICROFILMED 2003

THE CLASSICS LIBRARY

UNIVERSITY OF ILLINOIS

AT URBANA-CHAMPAIGN

URBANAJL 61801

AS PART OF THE DITTENBERGER-VAHLEN

CIC 6 PRESERVATION GRANT

PROJECT

Funded by the

National Endowment for the

Humanities

Reproductlon may not be made without

permission from The Classios Library,

Universlty of llllnois at Urbana-Champaign.

d

COPYRIGHT STATEMENT

The copyright law of the Unlted States (Tltle 17, Unlted States Code) governs the maklng of the photocoples or other reproductlons of copyrlghted materlal Includlng forelgn works under certaln condltlons. In addltlon, the Unlted States extends protection to forelgn works by means of varlous International conventlons, bilateral agreements, and proclamations.

Under certain conditions specified in the law, libraries and archives are authorized to furnish a photocopy or other reproductlon. One of these specified conditions is that the photocopy or reproduction is not to be "used for any purpose other than private study, scholarship, or research." If a user makes a request for purposes in excess of "falr use," that use may be liable for copyright infringement.

The institution reserves the right to refuse to accept a copy order if, in its judgment, fulfillment pf the order would involve vlolation of the copyright law.

iJiJ. J"l(.«"l'.""r.»i'. • ." ■i'."J«B*..Wl.V"4^'«>"W'!fiW.''-^'J'^;V^"fl^ -"'• '**'J

AUTHOR: Steiner, Joannes Guilielmus

TITLE: De Horatii carmine saeculari commentatio

PLACE: Confluentibus

DATE: 1841

BIBLIOGRAPHIC RECORD TARGET

The Classlcs Llbrary Universlty of llllnois at Urbana-Champaign

CIC 6 / NEH Dlttenberger-Vahlen Mlcrofilming Project

Storage Number : OQ '^i5f5 • \8

De Horatii carmine saeculari commentatio /

Author(s) : Steiner, Joannes Guilielmus . Publication :

Confluentibus : Kehr, 1841 Description:

25 S. Language :

Latin Responsibility :

scripsit Joannes Guilielmus Steiner

OCLC: 50977598

Technical Microfilm Data

Mlcrofiimed by

Preservation Resources

Bethlehem, PA

On behalf of

The Classics Llbrary

University of lllinois at Urbana-Champaign

Urbana, IL

Film Size: 35mm microfilm

Reduction Ratlo: /3 : II

Image Placement: lA ^^ IB IIB

Date filming began: I^J- ^^0-02

Camera operator: Hci

>

00

o

3

cr

— ^« o

00.0

%^

co ^

§o

rvoc (ji<

OOM

«^ o

.^.'

U) CJ1

3 3

0) CT O >

5r '■

c/) ^

<o

^ ::o

•-*— I

^-<

OOM

o

cn

3 3

Q)

cr o

Q. (D

— h

OQ

>

DD O

a

o

CT)3 2 ^ O o

<

X

N

X

-<

M

o o

3 3

,.*<

•t/.

^.

A^'

U1

o

3 3

>

^.

#

'V/

A^-

O O

3 3

<•>

^<^

.^>^# .1^ ^.%^

^^

f^

fp

fe

^rrii|.F|.|5|-|-

IM

fe^ 00

o

°° b

ro fo

00

uo cn

2.0 mm

ABCDEFGHIJKLMNOPtJRSTUVWXYZ

abcdelghijklmnopqrsluvwKyz 1234567890

ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ abcdefghijklmnopqrstuvwxyz 1234567890

ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ

abcdefghijklmnopqrstuvwxyz

1234567890

^fo

fp

&•

m

39

O

o

"D

m

■0

z

s

o

m

33

1

s

o

>

o

o

■0

3)

"0

>

c

"0

33

I

■0

o

O m

33 O

m

2.5 mm

ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ

abccJefghijklmnopqrstuvwxyz

1234567890

^^

*

CJl

3 3

cr

'5.0

f? °i

^* C/5

*•«

CTiX ^-<

OOfSI

o

b

3

Q>

I? <o

M C/5

'— — 1

CTiX ^-< OOM

o

fc^

CJI 3

3

>

OD

o m (D CD

^ O o

X <

^^

??>.:••;

m

t-'^

•n^m

#-E.

.*

>, >,v

-" ■ ■ . Sj

*■ -:»T.:*,'^:-

.^■•v..- ■?:> -<

V-.- ■^•■' < ■-. - * ».•.- ?^--^ ' - j ■ -M

' ■ ' . • w : ■.,i/'^J ^ s. .

• A^|fiSlll^d3V

Dr. joanises guilielbius steit^,

^?>v^ : «#ritiRidiira onDiinTH in otmnasio CRucsnAi

'■■■■\

•&^

*. ■'• "" *

'■^^i

*

• ■''•' «*

■.-^

WiSi

tCSTTOm.

I:

■■>■. -i' . ■• " -i- ■

ijf^. ■' ■ ■ = . .

, y.

.-•f

%■

■#^

■;>:. ->•/:.•■;■ -

\

■ .1

'.^'•\.:X-' -'.V

ti

<■-

<

^ - ' .

s

t

^^^--

1

p

y " .

• '^-'. .A

h*

|ii

^i5::=^-

1

I

R^

■•r ,i\ :

^

\

. ^'■i^p'

J*

■' \

',

- V ^'' •'

£.

Uv^V

»••- .H<^v.'.

1

^v

>

• .•K.'r,{;.

■■Kjl'..

CONFLUBmiBUS,

"'* ■'^

'. --^-J^

. '.-■;*■■■

• , ■<

-:-#

.:Y^'.-

•^

-.«•■^

i'*'

'^■Mi

."•-i-,.. ,■•

,',= . •;- >:>«^. .-■

TTnS jrOANNIS FRIilBmXCkl KEsmr

_. ^: ■'»■*- -*■»

^.UH,^.;

I S 4 S.

.> :; ;.':•.■.•. ;;

: V'"i-

•.«-■»

-• j'i- 1..' -•-<• v.

ti{;)ir.3^.iisi.j:iixi8flii

•^^^ ■■■":■ i^^

?.-":4 ■■:.•*.■ '^■Tta*j1^ "-■^vt/*. . ■• .•^■;<'f..' ■ -1 ..-''■ j t- '■ ■ .■■■ ■ -n

»\\, s;:'.^. .\f.,.-:

Tmilf«fc*s:

■ . ■•■■>r'.-.>Vi ■'.^«■'tf ,

•'^■»!,y-*',-f. V ..."!,/.5' ,<>: '■■ »..

■. . • • • -^a;.'', r^'-!-'.' .- ; ,:'■ : .*ii-<r-. ■ X^:^' •v«^. ■.*'.■: ■ .

'}^r-f- ■ ■:«.••:•■. f , . »,:% , .

-,' .. ..' , ^ •« '

■■'*.:. •^•. .-:,■..•.

...r : K".

,^'.;^:^i

i^ >^^i7*^. :-V

■■- ■• -.«-■:..

^r"^?^

' , ■ •• S •.'■•-- I::i-

•.■ ■ . ^^&^^i-scs^c .•;^'.. . :-

^.:.-'.. •-■.• ..•^^^-•■.' . '• . ^ " ^ • ■'■■.■:.:^^l:

.,' . .•■ 'v :_ y ■ I . , .(•.. r

':-.^-- ..'... ^^-^' ' ' '■^.■'^;'

'-■••• VhI

-■■;':.. ■.••^•^^* ■^■•■>s^-^-'t, •

■ -. •.!•.' :■■.-'*■.•'.

>.. . ' > .

^!^.^

.j. ';ii-.**<;.'- ;'? ■■ ',:■ ■ '. .

M»

,;:».Wi6».

!(■;■■ .<-■

■'>:^',;, •!>'''•

,* ■,'^-:.t.!-^^

. .' ■ .»■-. ./.J?-" •

:.■;.<••-/.' ••iT;.,;* ■...'^^ . ...■'•■. ,-

»»i..T

'.ri ^ i* ■ ■"^\ . ', ■

.tj-vv-lMt.^j.L'i>ii|.|f, .■■iahiir'(iMi

'.W

• ■'?•;>;,?: • »;,

-r

r. « >

■1>'m'

pie' carminis saecularis in^ole ac yirtntibas qai nuper disseraemnt riri doctissuM adeo inter se dissentiunt, ut alii hoc carmen summis ad coelum efferant laudibus, alii idem vate Venusino prorsus indigaum esse existiment. Boeringius enim caroien saeculare praestantissimis annumeraTit carminibns Horatianis; Mit^ scherlichius boc divinae artis opus in pretiosissimis totins antiquitatis monnmeatis. ponendum esse sibi persuasit; Braunhardus denique splendidi^simum Loc dixitso Horatil carmen non satis habuit, sed quasi divino quodam spiritn inflatos : Qnaoidi*, ihquit, Musis honor saus stabit, tamdiu poetae , digni qni lanrea coronetur Ajpol- linari, apud posteros vigebit ars et virtns , laus et memoria! Garmen saeenlare componendo Horatius revera exegit monumentum aere perennins! — Gontra JEieh- stadius: Vix ullum, in(|ait , poema legi, Augusteo quidem aevo compositna> ia quo tanta inesset ieiunitas sententiarum, tanta compositionis inconcinnitas , qaaatn^ celebratissimum iilud Horatii carmen saeculare taborare mihi videtar. Godofiredmt antem Hermannus hoc carmen aut ab Horatio invitis Gamenis conditnm, ant m nebnlone nescio quo sappositum esse suspicatur. *) — In tanta sententiarnm dia- crepantia fieri non potest, quin cauto homini trita illa succnrrant proverbia : Ae quid^ nimis! medium tenuere beati! Quamquam horum reprehensiones minns eqnidem miror quam iltorum praeconia. Etenim quum in his praesertim carminibus amoebaeift reram venustatis atque eregantiae laudem non magis ex singulis Terbornm ac sentea- tiarum luminibns quam ex iusta totius carminis dispositione omniumqne membromaa coneinnitate pendere constet , qui hanc neglexerit interpres aut parum perspectam habuerit, is carminis praestantiam rite laudare non poterit. Jnstam autem caraiaM •aecularis dispositionem , a muttts illam quidem desideratam , nemo adhnc eonuB,^ qui hoc opus tantopere admirantur, in medinm protnlit. Braunhardus eniaa et Mitscherlichius alternis cecinisse pneros et puellas, interdnm vero innxiste Toeot, Tel ej ipsa carminis ratione vel ex praecepto Sibyllino colligi posse profitentarj^ qnid autem unicuique hemichorio aut choro tuti sit tribueaHlim, nunc temere qnaeri arbitrantnr. Doeringius vero, qni tres qnidem poematis partes distinxerit (▼•. I — 52; 32 — 60; 60 — 72 adiuncto epilogo vs. 72 — 76)^ singulas 'anteas «aia. •choris assignare non ansns sit, earminis amoebaei argumentnm potins qnaai ditpa- iitionem exhibaisse putandns est. Alii interpretes, qni« qnantnm earauai etdecoria ex insta stropharum descriptione accessnrnm esset» probe iati

.ts.-?-.'.

^ <3«n«r 4isp6to(fi[ickhe^ekMe1aiapf«Jbt€ 4 la^f lalri. iiJIS^ XXm. S. f af.

♦•.,,,

'-»,■•■■■ i- V ;■■ - . . '.-

'i^^

«5-.V 'i.-

- - b

»«llipfie«t «fl e*m iaTenieBdam inieraiit rationes. Qaoram omma r«6eBsere ten- tamine qunm longom git nec hnic loco accommodatam , praecipua qnaedam attigisse iwtie erit. —

Ae Vo$$ius qaidem interpretatione sna hanc edidit carminis dispositionem ,^jlt ^ frimam et secundam stropham iancti canant paeri et pnellae, |

Str. 5 pneri Str. 10. 11. 12. 15 paeri et paeHnft

4. 5 paellae 6. 7. 8 paeri et paellae 9 priorem partem paeri, posteriorem paellae

14 paeri

15 paellae 16. 17 pneri 1 8 paellae

'ii-*

' "^ • 19 paeri ct paellae.

Eadem ratione carminis partes iam descripserat ^nchersenius cum Wadio et MerTillio, nisi qaod Str. 14 et liS iancto paeroram et puellarum choro addixerat. 0ne aatem dispositione perfectam illam^ quam Eichstadins requirebat, omninm membrornm concinnitatem non effici, quis est qnin Tideat? Neque tamen ulla deseriptio magis pliicnisse yidetur Orellio, qni nnam illam memoratn dignam habtterit. . Quamquam nec ea quidem satis placuit subtilis atqne elegantis indicii yirot nralta enim fauic rafioni repugnare censet, atque imprimis quod nona stropha dimidiata non sit eadem totius carminis media. Quod quamris recte notatum sit, In unirersam tamen aestimanti magis mihi/probatur Vossii descriptio quam qnae nnper a Duentzero proposita est in commentariis ad Horatii Odas pag. 4tf. cf. qnae infra dice^mus ad Str. 16 •— 19.

Eduardus Schmelikopfius, qui ante hos tres annos siugalarem de carmine saeon- lari dispatatiunculam scripsit, Strophas 1. 2. 9 uni quindecimviro, Str. 16 — 18 omnibns qnindeeimTiris cantandas imposuit; Strophas 5 — 8 et 10 — 15 singnlas paeris et pnellis per vices cantantibus demandarit; Stropham deniqne 19 iancto pnerornm et pnellarum choro reliquit. In hac descriptione , alioqnin landabili, id inre improbavit Hermannus , quod quindecimviros ille invexit, quos in carminibns sneonlaribns ipsos cecinisse quum per se non admodum probabile sit, tum nullis ▼eternm auctornm testimeniis confirmatur, nec in ipso carmine Horatiano satis eerta ac luculenta eius rei exstant indicia. Accedit quod poeta, si primas carminis •trophas qnindecimviro iniunxisset, eidem haud dubie extremam detulisset. Her- mannus igitnr, ut afflicto carmiui subveniret, ingeniosa quadam andacia ferrnm •dmovit criticum:

ov yocQ lccrgol aotpol ' .

oxvetv §)iXovai, ngos TOfiwvrt m^ficcTu Qaattuor ille resecait versus 62, 63, 64, 66, eademque sorte stropham 12 digniUB esse pronuntiavit; particnlam si in qui mntavit vs. 65; deniqne stropliM H et 6 inverso ordine collocavit. Atqne his artibns tantom se perfeciate aatinnnt«

■**;

I..-

ri^H

.-^.^-'}^ ■:iL^z-:.'.^./i^ : . 41^;

^^ -:. -^;- ■:^-;-^\^:.Tt^ii,^£g

^■.^^^lc-i^fii^id

m

:';W-

'H-

lit iuB ipM«t beiftfieio cariieB h«1>eBnai 8»€ealire yalfpato illo lonye Venastlti ie nerTosios. Aliisne id probare potaerit netcio; milu «(aidem Tolgati carminis mIos non odeo videtar desperanda , at ad extrema iita remedia deearramas. Qaod M cai temere stataisse videar, hac oblata scribeudi oceasione qaum aaiversam carminis eompositionem, tam singalas quasdam partes, ab Hermanno aliisve censoribas iniqvo ttotatas aat peryerse interpretatas , paucis explanare ae defendere conabor. QaoAtf si meam carminis descriptionem atque Jnterpretationem viris doctis hand displicaaat* yidero« magnopere sane ^adebo: ain aliter aeeiderit, non turpe erit^ ex en arena inferiorem discessisse, nnde nobilissimi qaidam pagnatores nullam retulerimt palmam.

Priusquam carminis saecularis compositionem explicare aggrediar, pauca de loeH et ordine , quo chori cantantes constituti fuerint, yidentar praemittenda. Sehmels» hopfius hoc carmen in Gapitoliuo Jovis templo cantatum esse statnit, Acronis et Porphyrionis auctoritatem secutus. Apud me plus yalet auetoritas Zonmi, qaem ab iilo tamquam sententiae snae testem laadatam esse miror. Zosimns enim caraiiaa saecularia tertio ludorum die a pueris et puellis in Palatino ApoIIinis templo eanlatn esse testatur 2, 5: '^Hfx^tf de TQiTTj iv rcp xccroc to Ilak<xTiov 'ATtolloivog leQt^ TQlg hvia naldeg imgxxyeig ^stci noQd-evw ToaovTcav vfivavg ^Sovai xal naucvagy di un at ino 'Pojfialoig' acQ^ovrat nokeig. Idem secundo ludorum die nobiles matronas in Capitolium convenisse refert, quae ItTavevovat, tov S-edv xai ifivovaiv lag Sifug^ «bi %6v Seov Jovem dici aequum est. Haec igitur, quae secundo ludorum die a matronin in Jovia templo Capitolino, tertio autem die a pueris et puellis in-ApoIlinis teaii« plo Palatino cantata sunt , a Zosimo quidem diligenter distincta , scholiastae iiy yidentur confudisse. Multo certe convenientius fuit« Horatianum carmen in Apol- lints quam in Jovis cantari templo. Toto eoim carmine Apollo cum Diana sorore primas partes tenet, ipsique pueri ac pucllae cantantes se Phoebi et Dianae ehornm yocant ys. 75. Praeter Apollinem et Dianam maxime celebratur Augustns, qni libr#i^'^ rnm Sibyllinorum monitu Indos saeculares edendos curaverat, carmenqne saecalare f^ his libris componendum Horatio iniunxerat. Ab Augusto antem templnm Apol- linis in monte Palatino conditum erat. Quid igitur magis conientaneam tuit^ qnam ut Augustus et ipse in suo templo celebraretur, et ApoIIinem, enias -filia^. a nonnullis existimabatur (Suet. Oct. 04), cuique templum«illad omnium caritaimam; erat (Propert 2, 23, 10), in eodem coliiuberet? Accedit qnod libri Sibyllini, onde omnia pendebant (vs. 5), illo qaidem tempore sub Palatini Apollinis basi 'asseryaban- tar(Sueton. Oct.31). Denique poeta in ipso carmine templi Gapitolini nallam feeit mdntionem , Palatinas autem ara$ *) commemorayit vs. 65. Qnibus ego rationibas

\«;it> Bsae eaiat •caiptarain cim Batkia, Jakaio, Heiaeehi» vcram etse existtee, ■aaillam, fna» -'K-^ Oreliiiu aliiq^ae viri docti reeeperaat , P«l«f iiuw mrti. Utra^iae •criptara optiaaromraitita*

1

r^ ■ ^ ■(■.

■■%

MllimiMm

■■<,-■ ■■• ■

■ - ^i.-.''-«-"^"t' ''V:. ■■"«;■,"'<'.■'.■ ,'■'■■, . ■ -■ ,• •',"■■ -j '-'■■5«^s« •■ ' ,.' - .. -', 4 ■ . ■ ■j • ■ - , • ■^.-

•ddaeer, Hf^earmeH ■aeealare in templo Apolliais Pnlatiiio eiuatiillim etfe eredam. Atqve Iioc templam ad commnnes ApoUinis et Dianae landes eelebrandas eo aptins Wderi debet, qaod otriasqae qaasi commune fait/) In boc igitnr templo cbori can> taates ita constitati erant, at paellae a paeris essent seinnctae; qaod qaam eiE ipsa enrminis amoebaei ratione et poetae verbis (ts. 32 — 36) colligere licet, tam ver- sibas Sibyllinis, qatbas Horatius in paag^eudo carmine tamqaam fandamento quodam nsas est, praeclare confirmatur:

X(a(ilg di xoQai xo^y atTal exouv, Kai x*^Q^S naiStav aQarpf OTaxvg.

Ac Zosimo quidem auctore ter novem erant pueri totidemquc puellae: TqIs iwea naXSeg /^era TiaQ&evMv toooutwv. Quo Ioco ad id attendas yelim, quod Zosi- mns non STtTU xal ttxoai dixit, sed TQig ivvea, quibus verbis, ni fallor, non uno illos ardine , sed tribus ordinibus constitisse declarabat. Cui quidem coniecturae lux qaaedam et fides additur duobus Livii locis, quibus similes memorantur cbori :

Lib. 27, 37: «Decrevere pontifices, ut virgines ter novenae per urbem euntes earmen eanerent , — conditum ab Livio poeta (Andronico).

- '^ Lib. 31, 12: decemviri ex libris (Sibyllinis) res divinas imperarunt ; carmen praeterea ab ter novenis virginibus cani per urbem iusserunt, — quod quidem carmen, sicnt patrum memoria Livios, ita tum condidit P. Licinius Te{;ula.» — Antiqmo igitnr usu boc Romanis sancitum fuisse suspicor, ut carmina sacra , a nobilissimis aetatis suae poetis condita, septem et viginti virginibus vel pueris cantanda deman- darentor, iisque non una serie sed triplici ordine dispositis, quo numero ternario ▼eteres in rebas divinis libentissime usos esse nemo nescit. Itaque ludis quoqne

'/'K- libroruiB aactoritftte (v. Braanhard.); utraqoe Bentlelo indicetam proba ett atqae venosta, nt aetcias fere , ntri priores parte* jure siDt defereudae , qaam praeaertim Terba arees et «r««"saepias a librariia confandaotar (r Forcellin. •. t.). Mibi vero vox arasj qaam Orel- liat tenaiorem esse ait, multo sanctior, ut ita dicam, ntque auguitior videtur quam areei, Hoe enim dicit poetai 8i Pboebns aequus ac propitius respicit aras, qnas ei Octavianas piaa in templo Palatino dedicavit, qnibns in arii per bosce dies saera diis obtalit popalas • 'i' frequens cam sacerdotibas , — . Videmus animo sapplices hominum catervas ad aras et ^V" palfinaria considentes, quod ipsum facere jussi erant libris Sibyllinis. — Eandem scri- pturam ac sententiam interpretatione sua expressit Porpbyrio. — ... ^

*) Apollinem et Dianam &eov( avvvaovt xa\ naqidqovi fuisse eenstat. cf. MittekerUekias ad Sor. Od. 1,<S1, S; Sfaakemiut ad Callimachi bjmn. in Dianam vs. 169: «ApolUnis ac Diaaae i,, .,, faaa et simalacra leguntnr saepe iisdem in iocis iaocta • ; imprimis autem fVelekerus in Piodaro BoecUuano Tom. II.*part. 8 pag 4^3: «Saepe coniuncti faerunt ApoUo , Diaaa, ^- liatoua, ut in templo Troiano (II. 8, 446), in Delo (cf. Hjmn. Hom. in Apoll. 168), ct

ia templo P«I«ftiio Romae. cf. Propert. % 51 (83), 19- Ae /ant etiam opera servata plara, obi eooiancti reperinatar. Deniqae Girrbae, in Delpboram aavali, tem^am Apolliois, Diaaae, {«atoaae comnuiae memorat Pausaaias X, 37, 6.» — "' ' :■

I ■

i«4ae£siii!^£<.->'«:widH^^^^^^H^^^^l^H^^I^^^^^^HHI^^^^^Hk- ...

■'f->-

"^w^f^m^w^^

■-?

MetdLaribiu septem- illos et yiginti paeros triba* ordinibos in Palatijio Apolliaia iejnpio inetractos faisse statuo, totidemqae ordinibut septem et yiginti paeUaa ali iUia seiunetas. Quo autem modo pueUae a pueris fuerint seiunctae , quum TariHk., raodis iieri potaerit, pro certo affirmari nequit. Simplicissimum videtar boc axfjf*^ ut tres paeUaram ordines juxta- tres puerorum ordincs constiterint , ita ut aUqai talum spatii Tacui inter utrosqne interesset:

paeri

A. -f-4-H-H--h-f— h-h-h

B. -+-- h-h-H-h-h-hH— h C.

pueUae

a.

b. -h-h-h-h-h

c. -h-h-h

.1»

Atqae inter bos duos cboros carminis saecularis strophas boc modo distribaeor^ das esse censeo:

6tr. 3 paeri -~ 4 pnelUe ^ paeri — 6 puellae 7 paeri — 8 paellae

Stropha 1 et 2 proodiu

iaBCli pucri et pncllae

Str. 9 mesodus

Tt. 1 ct S poeri, 3 et 4 pnellae Str. 16—19 epoduB

iancti pncri ct paellac.

Minus quidem simplex, sed nescio an et loco et carmini accommodatius Tidea-. tur alterum scbema, quo puellae exadversus pueros constitutae fnerint, ita qnidem ut non duo sed sex cbori essent, inter quos res quaedam, ut simulacra deoram rel arae (vs. 63), mediae interfuerint banc fere in modum: . ,i:i

-h-h-h noTem pueri A. -\ — | — \-

-h-h-h

tZJ

-h-h-h

a. noTem paellae

-h-h-h

□ -h-h-h

noTcm pueri B. -j — h -h

b. noTcm paellae

-h-h-h noTcm paeri C. -\ — | — h

-h-h-h

□

-h-h-h

-h-h-h

Str. 10 poeri — 11 puellac

5.. •■

18 paeri — 15 poellaa

14 paari — liS paellae

t

c. noTcm puellae

-h-h-h

Inter bos aatem sex cboros carminis stropbas sic distribuerim:

i,,,,;.. Str. 1 et 8 proodus

ioncti pueri ct pncllac

8tr. SlaoTem paeri — 4 ooTe» pnellae „ ^ . -^

Str. 9 mefooiu tt BOTeoipaeri — DnoTem poellae n. 1 ct 9 obbc* pncri

S ct 4mbb«« pncJlac

^noTempaeri — 8 aoTein paellae

(tCjirfp,^^

8tr. 16—19 tpodmt

(«Bcti pMri ct p«e

Str lOooTen poeri — II BOTea pwellac 12 BOTem pacri — 13 aoTca paellaa 14 BOTem paeri — Itt aoTea pacUae

epo4i tellM.

/.'■-■vr, _;■.

ft^tiWrteiliite

5i'7 ^'««■TC-if '■

m

•r^-.rv "•'.-' ; ^".

■•*. . : ' > . „-. ■«Eiii ,•••:

.. Si cni lurte ximis tf^&eiose ftrft» ao dcorniii sinalaera ekoris eaBtantiftnn ialtr-> pMoisse ridesr, nihil eq«idem noror, qnoiuBas spatioiB Taeaam iaterftiiase eredat lafdi oommodiorem aUqoam p«erorum et poellaram dispositionem ipse sibi fingat, i|WBmodo illam retineat stropliarum descriptionem , quam ntriqne sekemati nnam eandemqne snkiunxL Hanc enim carminis descriptionem, oauiinm mazime concin- Mia, ingenio ■Horatiano dignissimam esse indieo, neqne id eniqnam singnla dili^ l^eater examinanti dnbiom fore spero. Ac primnm qnidem poetae ars et pradentia in eo eonspicitnr qned ille, qaum andeviginti stropharam carmen longias esse sentiret, qnam qnod sine taedio ab iisdem tum pueroram tnm puellarnm choris . nnllo dis- erimine decantaretur , interposlta mesodo duas distinxit carminis parles, iisqne ptoodnm praemisit, epodam sabiecit, a maioribus choris canendas. Inter proodnm awtem et mesodnm sex posuit strophas, totidemque inter mesodam et epodnm, ita nt atropha nona , quod in Vossiana descriptione desideravit Orellias , media sit Inter daas carminis partes. Ac duodeeim ilHs strophis chori cantantcs singulas fere etrtasqne ad Apollinem, Dianam aliaqne numina mittnnt preces; contra in proodo, mesodo, epodo universe, ut preces illae a diis exaudiantur, optant et sperantt date quae precamur', audi puero&y audi puellas; Phoehus Romanorum felicitatem, quam modo et optavimus et laudavimus, proroget in aevum; Diana votis applicet mtUfiUi haee Jevem sentire spem domum reperto. Ut vero, qnae nnirerse enuntientur> ak «aiverso vel eerte inncto chore« ita singulas preces ab. singnlis pderorom et pnellarnm cboris cantari par est. Singnli autem chori utrum viginti septem pneria et yiginti septem puellis (schem. I), an novem pueris et novem puellis (schem. 2) compositi fnerint, difficUe est decernere. Illa enim ratio simplicitate quadam . commendatnr, baec maiore varietate et concinnitate. Etenim membroram eoncinnitas Tidetnr postnlare, ut quum proodus et epodus non a singulis, sed ab iunctis choria eantentnr, etiam mesodus ab iunctis choris cantata sit; quod ex posteriore quidem scbemate faetnm est, ex priore nbn item, ubi septem et viginti pnellas proxime (Str. 8) cantantes in mesodo (Str. 9^) excipiunt septem et viginti pueri, non juncti . f borL Nam quod Duentzeram ianctls omnium puerorum et puellarum choris ■lesodam assignare videmas id nos quidem ipsis mesodi verbis facere prohibemar, f.^aa eam partim a pueris, partim a puellis relatam esse prodant. Poetam ita ^iqnidem excns^re possis, ut illum hanc mesodum ab superioribus strophis satis eo ^.distinxisse dicas, quod snperieres stropbas 27 paeris aut 27 puellis, mesodum omnibns 54 pueris ac pnellis, qnamvis bipartitis, attribnerit. Sed tamen magia Tariata et eoncinna est compositio in altero schemate, ubi quum omnes sex chori e«rmen exorsi snnt (Str. i. 2), singnliqne deinceps novem pneroram et noTem paeUarom cbori singalas sex. strophas alterpis cecinerant (5 — 8 ), iam in mot«do (il) tres pneroram chori, modo disiuncti, in unum coUiguntnr (vs. 1. 2)« item-^ ^e tres pnellaram (vs. 5. 4)-, qni qaidem chori in altera carminis parte itemai

^

,-■'■ S ^'

"■f^^:

'/»^''i''

"P

idifjawatar (Stiv i& :— i6), iit fMtremo «ttBcU, qw iiice]»enint ctfBieli, i4ali coBcUdnnt (16 ^- J8). Si ^hIs aatem Miretar, qaod poeta t«m exi|[aot iodaxerik noTCiB poeroruiB et paellwan choros, is noa naiorem Masaram faisee ffceiiim Oiemiaerit, ad caias similitodinem chori illi Tidentor coaformati. Neqae sex ck«np.^^ et loco et canta discretis verba Horatiaoa nimiom distrahi ceaeesserini. Eteo^ sex illi chori totidem sant eiasdem corporis meinbra, nt quae anos choros precatoBc^ sit, omoes precatos esse existimemas. Nee rero sex ckori, sed potios tria pii» ^ dieenda sont} siogolae eaim puerorom strophae eom singolis poellaram illoe M^ cipieatiom strophis saepius Yel sententia Tel constractione ita cohaerent, nt poel»'. antistropliica quadam responsione atriosqoe sexns strophas inter se videatar eopa»% lasse, qood paribos illis litteris Aa, B b, Gc sigoificaadum doximos (cf. infra annptabimas ad Str. 6 et 10). Qoamqaam idem rorsns atromqoe se ieo distinxit, . qood res primarias, poblicas, viriles poeris fere prec dedit; secttodarias , privatas , moliehres poeilis permisit. *) Similiter po«te daas illas carminis partes non solom mesodo interiecta, sed ipso etiam argamesto distingoendas ac yariandas esse doxit. In priore enim carminis parte chori lurfa- ralia maxime bona a diis preeantor , imprimis hominum , pecorom , agroram fecan- ditatem j in altera parte civilia magis curant , probos mores , fidem , padorem , Tirtotem, quietem et decus omne, quae quidem bona Angosto doce iam aliqaa €X parte consecuti sint Romani. In priore parte chori cantantes Diunam maiimjr respiciunt aliaque feminini sexus numina, quae praeter Dianam fecnnditati praesiaAjf' Tellurem, Cererem, Parcas Lacinae TtaQedQOVQf quas Ttavtoyovovg Tocot Sihylki -(ts. 8); in altera carminis parte sabionctaqoe epodo (Str. 16) AflUai* mafis ct Aogusti rationem habent: namque Apollinis oraculo Troiani casto Aenea dnetore lares mutare Italiamque capessere iussi erant ( Virg. A. 4, 546); ApoUini omaiom maxime populi Romani salus atque integritas cordi esse credebator, quare eondem ante alios deos tutclares inTocayit poeta Od. 1, 8, 2il. Augostum aotem tamqooM alterom Apollinem celebrare solet; cf Orelli ad carmen saec. ts. 61 — 64 et nd Od. 1,8, 32. Aptissime deaique in utriosque partis exitn (ts. 38 et 73) JoTiami commemorayit , gentis humanae ac Romuleae patrem atqoe castodem, cai c magni Gaesaris fatis data (Od. 1, 12, 4d). Mihi quidem omnia dillgcnter e: denti poeta carmen saecolare haud Tulgari arte Tidetur composoisse, qai id sertim non Iibero« ut ita dicam , ingenii impeto fuderit, sed opas ab aliis ubi* iniunctum ita confecerit, ut et librorom Sibyllinorom , et consilii ae Toloatatji^

%

m

H\

# .*) Hanc utriiufae- •exns manifestain 4istiaetieneB, qaa amochaeaM foissc earaien sytis ai^arct, iam indicavit Schmelikopfias his Terbis: •qaidqnid Talidiori paeroram ingeaio cst aptam, poeris, qnidqaid teneriori paellarnm indoli, paellis tribaitar. Hoc non solam ipsa liafaa, qaac. «hi poeii loqanntvr, maiorc cnm vi, n1>i paellae, dulciorc qaadam proflait oratiMc, sed etiam aea^atiis, tpXkmM orationifl gcnas aptissimc congniit. eoidnnatnr.* — ^ '^ i. -t. -i .3^.^^

g

■^7;

■^■'t

Avgasti, deaiqae pueroram ac poellaram caaeotium popaliqoe aodieatit habeada «••et ratio. Qoae aotem Eicbstadio, Peerlkampio aliisqae viris doetii la perpeti#^ :^ earouae teoaiora ac laoguidiera visa sunt , eadem io amoebaeo caroiioe , a diversia ekoris eoaotiata, aut oullam aut miaorem certe offeosiooem habeot. Ceternm qaod SebmelKkopfius toto fere carmine saecalari numeram teraariam regoare obsenriTit, ab faigcaio illad quidem ac more Horatiaoo haud alieoum (cf. Dueatzer. p. 20)^, atroque schemate oostro eg^rcgie confirmatur : tres enim sunt festi dies, tres ooctes ; ter aoyem pueri^ ter liovem paellae; ter siogulas preces fuoduot pueri ia atraqae earmiois parte, ter puellae; ter, ut preces exaadiantur, precantur cbori. * - .

-.^«vi>dfam vero, quae uoiverse de carmiois saecularis compositione dispotavimus , - siilgalaram stropharum verbis ac sententiarum oexu eomprobanda suot ; qua in re atram prius illnd an posterius schema sequamur, aihil fere iateresse patet, qaum atramque , quamvis diversa chori dispositione , eandem tamen exhibeat ipsins carminis stracturam. In singulis autem explicandis nonnumquam communem huius poetae consaetudioem illustrandi locus erit> ut, quo singula illa rcferenda siot, faeilius iatelligatur.

3 Slr. i et 2.

'^oc carminis exordio Apollinem et Dianam ab universo puerorum ac pueUarum eboro invocari aequum est. Schmclzkopfius quidem has strophas vel propterea qaiodeeimviro sao tribueodas duxit, quod pueri et puellae neqnaquam de se tertia persooa loqui potuerint, quemadmodum factum sit in altera stropha. Sed nec satis ▼eriMn est, tertia iltos persona tali modo uti non potuisse, nec quidquam impedit,^ qaomioas primam personam in his vcrbis agnoscamus : Date quae precamuv tempore •acro, qao Sibyllini monuere versus, virgines (nos) lectas puerosque castos dicere ••niien. cf. Str. 9.

■ ^'' la prima- stropha Hermanno vehementer displicent verba o colendi semper et 0ulti, qua deoram laude nihil vulgatius ac tritius aut quod minus poeticum sit ^ogitari posse censet. Qtta in re non assentior viro doctissimo. Namque his verbis •igoificatur diviui cultus pcrpetuitas atque aeternitas^ quam in Sole et Luna iure oc merito praedicat cherus, quippe quae numina, omnium maxime conspicua «c •alataria , per omnes fere gentes omniaque saecula celebrata sibt. Nec vero idem ▼evbom diversis formis gemioatum (cole^di — culti) languidiorem reddit enuntia- tioaem, sed gravitati, sermonis aogendae atque actioois diuturnitati declaraadae iaser?it, qoae qaidem ratie quum aliis poetis, tum Horatio satis est usitata: Ovid. Metam. 8,3o0: Phoebe, ait Ampycides , si te coluiqtte coioque, Da mihi, quod petitur, certo coutiogere telo.

Hor. Od. 8, 13, 20: sed improvisa leti vis rapuit rapietque geotes.. Od. 4, S, 38: qao oihil maius donavere. divi, oec dabunt. - .'r,V '

Epist. i, 1, I: Prima dicte mihly, samma dicende Gamena. — -'< ; -^. « 4^: .!■ }

n-.v-i

i^X

if^

%■:

;^.>-i^- i :

■ ' ." - " , •'■*'.

■ j0mtn- caAem «tToph» H«raiuiiilis kl iore refprehendisse att Peerlkaapiui , q«*f pMwta doo eoBipeUans namtDa singnlari mraiero usna sit: lueidum coeli decu$» pro qno dicenAta fnerit, Iwsida coeli decora. Sed ntmmqne recte se haheL Ita JH#»- ratiiu <GaBtorem et Pollaoem, quos Od. i, 5, 2 plnrali nnmero lueida siderm appeUarerit , eosdem Od. 4 , tt , 31 xorra avv&saiv Tocat clavum sidus. Ae Ringulari qnidem nnmero eo jninns offendimnr, quod cognatum ac geminum fuit et Tyndari' damm et Latoldarnm nnmen. Omnino Horatius synthesin illam amat, qua plnrea rea rel personae singulari nnmero comprehenduntor , qnare uhi pli nemina singulari numero posuit , plernmque snhinngit verbum eodem nnmero saBgw* lari , nee nmqna^ collectivis nominibus rerbum addidit plurali numero ennntiatam cf. Bentl. ad Od. I , 24, 8 et Orelli ad Od. 5, «i, 17.

r

Stp. 5 et 4.

Id carmiuis exordio jnnctus omnium chorns unirerse dixit : Date qnae preea- mur. <lam singuli chori singnlas certasque suscipinnt preees. Ac tertia qntdeai stropha pueri Apollinem, qnarta puellae Dianam ita alloqnnntnr, nt yerba utriqn* sexni accommodata sint ; pueri enim urbis Romae magnitndinem ac potentiam seai- piteraam precantur, pnellae matrum faciles partus. —

Stroph. 4 adverhium rite Scholiastes Grnquianus cum adiectivo matwos con« innxit, Orelli aptins cum Tcrbo aperirCf in quo illud adTcrbium magis quam in «fd* iectivo requiritnr. Similiter adverbia a suis verbis distracta reperies Sat. 2 , i , 7 ter — * transnanto ; Od. 3, 6, 19 paene — delevit; Sat. 1, 5, 72 paene — arsit. Rite autem Orellios minns accurate interpretatus est verbis pro berUgno tuo ■•ore, qnum idem sit quod bene ^ prospere , facile {xoit t^ ft(|> gC^Ott: lci4>t IWb gln(f(tl^)^. T«l qnod mo/£iter dixit Ovidins loco simillimo Fast. 2, 4^1: - ^ • ^

• •• >. Parce, precor, graTidis^ facilis Lucina, pnellis

Maturumque ntero molliter anfer onns. .>r

-: ^. ■ • ■■'■■■'. rt .- . ~ ■:■•'; •^'>-

r.i . i, • ........ Str. 5 et 6. ;-.oflV»>

Qnum quarta stropha pnellae Lucinam, ut matres partnrientes adjnvaret, pre-t eatae s^t, qninta stropha pneri hanc preeationem excipientes optant nt snholet partn edtta, eadem dea adintrice, laeta capiat incrementa, et aliquando adnlta legi- bns nnptialibns obtemperans noTam ex se gignat prolem , ita nt alterins saecnlt orbe impleto iidem Indi in ApoUinis et Dianae honorem maxima ciTinm freqneatui ' d^no c«lebrari possint. Hane alteram sententiae partem, nt secnndariam, pnnllia attrihnit' poeta Streph. 6. .i'>^i ir^swnti^

•'^"^Apll4'H<nMMHttnm inTonio^ Peerlkampinm quintam strepkMn spnriam iisiWre, nl q«M|('ttiMl ftr«'ii6Ti sllera^, «ed langnida «it qnartae strophae iteratio. Qni ita in-» 'W%' dicaTit, hand dnbie has stropbas uni eidemque choro attnbnit, Tcrbnmqne j>roifai««pe

2

d^r

••ic^>.L»v .^; .i .-='!'»"•. >^ .-■■'.:'■ y '".T-^",v»j»^H/^^^^ ■•/.. ; • . ■ - •. . - xfc

.-^^yi:i.-^'->'^

•y.

rv-^.

'vm:?r}<^

y^-rt

to

■■>i

v; ■ ,(.•

" ^kil aliad si^Ifieare pntaTit quam in saperiore stropka Terba'apeHirej»«rte«, denio

q[ne ad id parnm attendit, qaod in qninta stropha leges potisnmam ac deereta pv*

'liliea diTino nnmini commendantar , qaoram in qaarta stropha nalla halietnr ratio,

qwoniam illic pnellae verba facinnt, hic pneri. Ex nostra Tero descriptione atqae

interpretatione nnllam in his strophis inesse taatologiam, non est qaod plaribas

dflmonstremns. Verbnm producere hoc loco eandem Tim habet, quam in Od. 8, 15:

Ille et nefasto te posnit die , et sacrilega mann produxit i. e. caraTit ut ereseeres

fttqne adolesceres. Recte igitar Vossius: ^a^ ®tf(^U<l)t forfblfi^lt ! Namqae Diaaa

infesta sabolem parta editam matare morbis absumere credebatur, benigna ad snm«

mam senectatem producere. Cf. Gallimachi Hymn. ia Dianam ts. 126 et iS2.

r Godofredo Hermanno qainta stropha non eiicienda quidem Tidetar, sed ita trans-

' ptflienda ut sexta sit, sexta autem quinta : Dianam enim iuTocare paellarnm esse,

non paeroram, quibas illa stropha ex Tulgari ordine tribaenda sit. Id equidem recte

dictam existimarem, si Horatius totum carmen ita cooformasset, ut puellae ubi solae

eaaant unam Dianam, pneri unum ApoIIinem Tel saltem unos deos, non deas iuTo-

:"v eareat. Jam Tcro qaam in posteriore carminis parte paeri ubi soli canunt nna cum

r -^ Apolline Dianam compellent, quumque iidem pneri ipso Hermanno anctore Str. 7

^ Parcas alloquantur deas, hand sane ineptum faerit, eosdem alloqui Dianam, cai

praesertim in priore carminis parte primas concesserit poeta. Atque illa strophartfm

'^*' - tranapositione tantum abest ut poema Horatianum emendetur, ut sententiarum ordo

prorsus conturbetar. JNamque Hermannus quintam suam stropham (certus undenos

^^ tHe.) cnm tertia stropha, sextam autem (Diva producas etc.) cum quarta cohaerere

'^^ Tolait; quam rationem licet ille eo dicf^cndi dicat, quod strophae disiunctae (5et5,

v^j^ 4 «t 6) ab eodem aut pneroruili aut puellarum choro cantatae sint, tota tamen car-

V^^minis compositio falsam esse clamat, ex qua singulas quidem strophas oam stropb»

' '.proxime praegressa , non Tcro eum alia quadam stropha superiore ab Horatio con-

r aexas esse facile apparet. Multo autem aptius ex Tulgari ordine pueri, non puellae

' decretorum ac legum publicarnm mentionem faciunt; multo aptius Tcrba certus un-

i^^denos — frequentes cum quinta stropha qnam cum terlia coniuncta sunt, qnnm ciTium

fi fireqnentia ex lege noTae prolis feraci redundet^ mnlto denique aptius Indi altero

* it»eeaIo faturi in extrema quam in media ad ApoIIinem et Dianam precatione (str^

":^||^j^«i4' 7) commemorantnr , quibus diis quum primariae in Indis saecularibus partes,

^"^ •bTenissent , priusquam ad Parcas et Tellurem preces mitteret chorus, futuram ]u-

dornm celebrationem commendatam esse Toluit. Qnodsi quis, Hermanai aactori-

taieaa s&entus, Dianam a pneris iaTOcari ineptum esse crediderit, is potius pro JPMMit

•eribat Dive, quo eodem nomine Apoilinem allocutus est poeta Od. 4» 6, i ; eia»r>

^e coiuectarae patronnm, .si placet, adsciscat Scholiaaten Graquitikaai , | qai* Str.

7 baee adspersit ; • iuTocat Parcas post ApolUnem, • Mihi Tero nallia ladis «oaio*^

etnralibui videtor oput este.

^-!'a < ■

#;'!«h hrr/J yvtmf^ sly^.

m

. . .\tt%-»--«^.

■'ii-r^;.. ■-."■■■ ■-■■ ' • :'■■.■.■'' ... • ■ - - .

<i- . ■ ' ■ , ■ .■ »1 .

II

^ltA Itroplia nt ^lntae «rcte iangi, ita ab ea plane disivnj^i potest, ^«ii^Hr

pnrtleala in votis etiam abgolate posita reperiatur. cf Hor. Sat. S, i,4S et Catnll. d« conia Iferenices rs. 48. Ac plores qnidem boius carminis stropbas baad inepte ita finxit poeta. ut singalis stropbis sna esset sententia, quo singnlis cboris attr^ai possent} easdemqae, qao unam efficeretur carmen, ita inter se copuIaTit, ut ■Miltl* inde interpretibns carmen visum sit perpetuum , ab omnibas paeris et poellis nno tenore decantatnm. Gonsalto autem adiectivum frequentes in extrema stropba eoUo- eavit. lllas enim voces, in qnibas.maxima vis posita sit^ autprimumant extremv» enuntiationis vel versiculi locum tenere consentaneum est ( cf. vs. 66 felix ). Nam qnod primo loco ponitur, statim in oculos animumque incnirit ; quod extremo collo- catur, menti ac memoriae recens inhaeret, praesertim quum inopinatom snbiieitar. Vtramque saepe coniunxit Horatius, elegantis verborum positnrae egregivs artifexr

Epist. 1, 1« 25 fuque pauperibus prodest^ locupletibns aequf. cf. Od. 3, 7, && et ST. ' Sat. 1, 3, 2 ut nnmquam indueant animum cantare rogati,.

Iniussi numquam desistant.

Gf. Od. 2, 10, 15 et 17 reducit — summovet; 5, 19, 3 et 8 narras — taeetf 4, 8, 17 et 24 primusve — primus; ubi recte Orellius : «multacumgravitate repetit in fine verbum, quo sehtentiam inceperat. » *) — '-■■

■.■•»

Slp. 7 et 8.

Precibus ad Apolliuem et Dianam rite pcrpetratis poeta novas subianxit ad Parcas et Tellurem, quamm nt ratio baberetur praescripserant versns SibyllinL

*) Imprinai» autem Horitias verftomm Tira hoc mode iatendere solet, at vocem ia eo poaat loco , qai et primas sit Tersicali et extremus enantiationis , qaam qaidem coUocatioaem saepe iam apad Homeram inTcneris, maxime in membroram oppositioae, at Odjss. 6, S85 mUo^ev, II. 7, 30 aijfteQOVt

Hor. Od. 1, 3, 12 qai fragiiem tracf Commisit pelago ratem

JPrinuu. cf. Od. 1, 7, 17 perpetuoi-y 2, 16, 18 Mulf«; 4, 9, 86 mmltU Od. 2, 9, 4 non mare Caspiam _

Vezant inaeqaates procellae Vsque. Od. 1, 54, 7 igni corasco nobila dividens

Plerumque. , . 4 iw ^

Hoc h>co omnes fere ante Raxternm interpretes adrerbiam pleriMifKe false ad aeqaaatfa^

- traxerant Lessingias Tero, qaamvis Baxteri veteramqae scholiastaram ratfonem prabet.

haae talnen- adTerbiornm positaram Horatio iasolitam esse existimat At idea illad adrerbiani

'*'-" eodem modo eollocatam Tidemus Epist. 2,2, 84 stattta tacitarnias exit nerum^me. cf. Od.

i, 31, 15 impuue; 3, 7, 21 et 3, l^, 6 frustr» , qaemadmodam apad Hamertrai tii^ «t

.-.:, ' /ueofjidiwg saepe legnntnr ia priaeipio fersicali. cf. II. 5, 759; Od. 17, 451. . ^.^ - .'

■^■•- . 2* ■ ■':^>

'--.. .- . ' '^

j '•■ a

J . /-

*• ''^'r':S "

V. .■•iw

■■■tf^.%.

19

•>^-'

' .'■%"■

|fr4#t«vea Pareis ewm Apellme •acietas qttaedain ae neceaaitnd» iafeveMlelMtf-} qaod iipiil aimoiaTit Seholiastes Craquianaa: »iiiyocat Pareaa poat ApOllitt^ni, qtia A^Ho ^Rtia praeest, nade et aortilegas dicitar.« Nec minus Dianae congrilit Tijilas, qnum f^traque fecuaditatis ac fertilitatis sit antistes, qaauabrem poeta Od. A^:€i, 30 IHaaam dicit prosperam fi^ugum. cf. Spankem. ad GalLuMaehi hymn. In Oianan» vs. I^O* Fecanditas vero quum maliebris sexus prt^ria sit, haee Stropha Oetava ppnUis assignata est, septioaa pueris, qaos imperii Romani prosperitatoin ae per- petoitatem a Parcis precari decet. Oraculo autem Romanis erat praedictam, qw diu ludos saeculares rite essent celebraturl, salvum fore ipsorum imperium. ef. Zoaimas 2, tt et 6« Itaque etropha septima cnm sexta hec modo yidetur cohaerere: Si sos Bomani quod oraeulum iussit servamus, vos quoqae Parcae^ siqaidem yeri- dicae estis deae , illud servate quod idem oraculum promisit , quodque firmum ac ^|ljbii|i« sit precamur: praeacnti felicitati faturam ac perpetuam adiangite.

- Bentleius et Orellius verba quod semel etc. miuus recte ad infinitivum praece- deiitem retulerunt, qnam ad extremum colon bona imm peraeti* iungUe fata perti- |ie«Bt, cuius pervulgatae constructionis exempla eongessit Lambinus. Hermannus ''nqgiptairam quod semel dietum , stabilisque rernm ierminus servet ab lahnio iure re- <)epian esse iudieat, ita ut post dictum intelligatur eoninnctiyas sii. At lahnius in meo quidem exemplari (Lips. 1827) aliam exkibuit scripturam plarimorum atque optimorum codicum auctoritate confirmatam: » quod semel dictum est, stabilisque rerum terminus servet. ■ Hermannus verbum est vel propterea exterminandum censet, qood est *tabilis duruip ae diffieile sit pronuntiatu, praesertim in cantando; contra O^ellias ob- eam ipsam. eausam hanc scripturam molliori a poeta praelatam esse putat , qaoniam hoc loco firmitatis notio etiam sono exprimeuda fuerit. Mea qoidem sententia hi viri doctissimi niuuum sono auribusque tribuerunty quod idem

. *r»i-<'

'p^:

*'.y.^

Bae referendam duco locnm illum varie tentatum Od. Ji, 20, 7t IVon ego, quem vocai IWieete, — . i..e. ((aem soUs appcllaBe dileete Hotuii ( metli £(eker !)• Haac AeroKis interpretationem 'i ' ■aper comprobavit «/oAAiuf , cuius ego aucto'ritatem libentissime aequor. Nani q«od Orelliua verba illa contra ipaiua metri rationem distrahi dixit, non uuolcntior videtur distractio quam >Hh Od. 1, 34, 7 aut 3, 7, 52> ;^i :" . Et te ••epe vocanti ♦

^'•■-■r'"' ■ • i Daram —

^ '^^ '?. ?" ^t kic dHram, ita illic dileete, at vocis potfstatem aageret, in proxioii versna initio coUo- >~; -</-'. a*Af ^nyii, Quodsi cum Orellio Tocatirum dileete (Jlaecenas) a superiore verflu commate seiun- zeris, verba quem voeas mirum quam langnida ac ieiana snat, idqae eo mag;ia. eSendit, quod aaapkora nsus est poeta, qnae gradationem poetnlatt >mo» ego paaperam 8aii{;nia parentam.

••• eg9t qocia — vacas!»

^^

■V -••♦'

".■t-

•)■••«, >(.v '..v '..AV-

■:'^ >■.■'■'"

. . -f

■\

/ji^/i"' •••■:■ ■ ••'• ■ •;•• ■••■•• ■'''■• ■• - • '• -

. fe^^ :.■■■■• •■'■■. ' . u

Qt^lJS^ t»apim^ m^eidiw^» -md^mm»*^) Qaa ia r« eo miior adfaibeBda «at caatio, ^^ flif^f^ AO#tfa> latiiMvnta» tocuoi pronnatiatio aostrumqae anrinai iadicTuni «b RoBaaBit :[^i4«t«r 4kk^r«pa'«' cf. ^uae im grammatica sva § 470<'T«ri88inie moMtit Cmrohu Rpi$kfuU, praeceptor loilu qaondam earissimus, cni post Angugtwn Boeekhkmi «maiqqi optiine de me lieritufli, in aatiq«ar«in Ktterarum stndiis plimaiam d«b««

-Kifi^NotLAe ' stgbpbtkt fcaee adsrcHpiit j^b^elzkopfias: *Qtfae insl^itt 'ftf liac'' st^l^^ MDtenftiae ad pceros et puella» non poferunt rta referri, nt priores rersns a pneirhf,

#} Hoc loco Tocam qnam dicunt -duritfttem aliqnantam eo leniri «entio, qnod Terbaa est aan

in eodem positom est enantiatlonis membro quo adiectiTnm stabilis, sed commate ab hoc seiaa-

gendnm. Ceternm qnod Orellinm nimium fere tono tribnere dizi, aliqnot aaltem exemplia

^"''^'tidetnr ^emonstrandnm. Orellins igltur ad Od. 1, 6, 15 haec annotaTitt ■Qui mirat! •nat,

Merioa«a potisiimam ioter Aebiliem ( Martem ? ) et Diomedem raemorari, noa cogitaraat, aaoMa

sonorum coHRnlto delectnm esse a poeta. » — At profecto non erat qnod iili ■lirarcatBr»

quam Heriones pari modo cam Diomede coninnctas reperiatar Od. i, itf, S6 ideaifaa

apnd Euripidem Iphig. Aul. ts. 201 mcdium teneat loeum iuter Diomedem et Ulixea,

''^' Zd^eos oCog dictus, ^av/ua /SoozoTaiy , ab Homero autem, Marti identidera comparatns, ■•Teat

mis Tiris posf Aehillem fortissimis annnroeretur II. 7, 166; 8, 264. ef. iS, 87tf. Forllta-

!>,"•: .<Uiu* igitur, non aoaori nominis rationem habnit Horatins, qui qaidem, m Mcrioars ^rmB

. hnic loco conTcnire Tisus essrt, alia facile heroum nomina hand rainos sonora iuTeaire paterat.

Alterum euphoni.ie Orellianae exempluro exstat Od. 3, IS, li etler «Ifo. — > Ba»««

inquit, scripturam alteri eeler arto praetuli et propter analogiam II. S. AIS (58tf?) /ia9tiii

•' vijjj Lacret. 8, 48 silTae profundae, et propter sonum: nam ingratus est in tam raoili

h . carmine coacursos syllabarnn er «r<. — Veram seripturam eeler «rrfo aon miaat t«cC«r

..^j,^ analogia Od. 19, 459 Iv ioxfin nvxtvjj xcnixtao fiiys trvi, qnem locan nostro conmodc tmio-

parayit Bentleios, LIt. 9, U saltnm artiorem, Senec. Oedip, 277 artis obsitnm dnmis itec»

concnrsus autem illarum syllabarum saepius conspicitur apud cundem Horatinm , nt Od. 4.

0, 3 per arteri, 4, f, 15 puer artium. lam Tcro , qunm utraque scriptnra pari optimoron

librcran aactoritate nitatur ( t. Brannhard. ), et toccs alto et «rVo sexceaties a librarib

iaicr se commutentar (t. Ferceliini), atra Tcra sit scriptura aisi ipsins rei aatnra ac •«»■

tentiarum n^n dilndicari cequit. At tIx opas est quaerere, nam aper tatias ac Ireqneatioc

in arto lateat an in alto fruticeto: illnd enim ad latendnm natnra factnm; hoc ne densam

qnidem sit necesse est. Aecedit quod orfiim frnticetam rcctius opponitnr snperioribns «erbis

per apertum, Deniqne minas est Tcrisimile , at - grammaticus pro planissimo atqae asita-

■/:■• tisaime adiectJTO «Ifum hoc qaidem loco inTcxerit «rtiun. — ■■j^t^.jt ■ •: ■

Non magis mihi probatur Orellii iudicinm Od. I, 27, iO : •Frater, inqidt, ieU cat

persona ut ipsa Megilla Opuntia, in qna ita a patria denominanda rnrsns gratnn •o«an

' iecatus est, per qnem omnes Tocales sine littera canina resoaant. — At cur iden pocta, si

< '•' qoiden litteram cmlnam tam anxle detitabat, Od. 3, 12, 6 finxit nonea £.ip«r«e» «ttor

iu. Btkviif aan Acta cms plcraqne eias generi» aonina facilc coacedc Orclli«; scd q«od Idoi

j. ' iCBiel et «aepias monalt ( Od. 8, 4j 5, 7; 3, ii etc. ), ipsas re» ac persoBM amatorias ah

Haratio fictas esse, id a meo qaidem sensa atqne iudicio longe abborret. Naraqae Horatiaa

tiaec poemata anatoria, qnae in dalcissimis ipslns carminibus poncnda saat , onaia fcrc

'^'^ tam Trride expressff, at ipsan aatnran ac Tcritaten spirent, quan distinalare acc Ifcias

Rl^i anliB* apctt* ac «a»«o, «ee naribas ina aetate lihericriliBS eoa»eBfaa««n erat. "-^ -^"

■,■'*

■^^TTfTW-t^-.-

¥>MW^ "^f^

u

■■■■■■n^^^

•> poellis posteriorea patemas cantatoe. DesideruBas Teres preeea; deiidei^iiMII i|Morttm paerorum et paellaram mentioaem ; nam neqae paeri neqae paellae tertia de «e persona loqai debent. Est dictio tam generalis, at facere noi^ possimas, qoin TerlM a sacerdote ( qaindecimyiro ) cantata arbitremar.* — Haec omnia faeile ■efatari posse existimo. Ac primam pueri et poellae band inepte de se loqaantar idqae non tertia, sed prima persona, quam. audi pueros idem sit qaod audi nos fueros cf. quae supra diximus ad Str. 1 et 8. Nec rero preces in fai» rerbis. desi- derantur; in superioribns enim strophis illae insnnt pcees, qaae nt ne irritae foerint sed a diis exaudiantur, nona stropha optant pueri et puellae; itaque generalts dictio sit necesse est, ut quae generaliter ad omnia quae antecesserint sit refe- renda. Mittamus igitur Qaindecimvirum Schmelzkopfianum et cum Godofredo Her- manno aliisque ^ubacti indicii viris priores huius strophae versus ab omnibns pneris, posteriores ab omnibus puellis cantatos esse arbitremur. Geterum nona stropha». qnam generaliter ad omnia superiora pertineat, eadem tamen a poeta, qui carminis pwtes arcte inter se cohaerere vellet , proximae illi strophae (8) scite annexa est epi- tbetis condito teto et siderum regina bicomis. Namque telo ex pbaretra deprompto Pboebus pestem ac calamitates , imprimis pecori, immittere ferebatur cf. Hom. II. i^, bO etc. ; Luna aatem lucido suo sidere alternisque cornaum vicibus ad terrae f^rtilitatem , coetiqtte temperiem ac salabritatem plinrimum valere credebatur: cll jicro ad Stroph. 4. —

C^ ^.Jlam ad alteram accedamus carminis partem , de qua Schmelzkopfins haec eft praefatust « Videbimus per totam hanc alteram proprii carminis partem singulas strophas singnlis primae partis j]uodammodo respondentes^ qua in re maxima spe- etatnr ars poetica.» — Mihi vero talis responsio nec necessaria nec satis manifesta. ▼idetur : quis enim , ut hoc nnum proponam, stropham undecimam q^uartae respon- dere sibi persuaserit? In eo tamen alterius partis conformatio concinit cum priore, qaod in ntraque parte quattuor primae strophae preces exhibent ad ApoIIinem et Oianam raissas , quibus binae aliae strophae subiiciuntur. •

Str. 10 et II.

Recte Orellius, Duentzero frustra obstrepente, bas duas strophas non panctis, Md eolis inclusit , quippe quas poeta, ne mesodo interposita carminis partes dila- berentar, et' ad priora et ad posteriora voluerit referri hoc modo : 1) Audite nos, ApoUo et Luna, Roma. si vestra est urbs. 2) Roroa si vestra est, Dii, probos mores et quietem date Romanis. Itaqne harum stropharura sententia usqne ad y». 4t& et absoluta videtur qnum superiora respicimus, et imperfecta quum inferiora •pectarans. Ac singulas strophas 10 et 11 ita conformavit poeta, ut, quo diversis eboria adscribi possent, sua utrique esset sententia ; nam str. 10 paeroram ore urbd Roma celebratar condita olim a tarmis Troianie Pboebi iatia in Italiem

Ji^^

. i *.

't:^:

&i^i

^-■H.-

..'■.•'"' '■■■ ,.';>'' ■'-.

,.,..^^V:^- ---■''"■ ■ .. , \ ,-^

tnriectis; str, 11 indaeimtiir paellfte cattam Aeneam landaatea. Sknili rati^M . ^^.

■—-:--# . ■ ■■-> «is-i

8tr. 12 et 13

qnae ad nniTersam populam pertinerent pueris assignavit, qaae ad anam yinui «gregiam paellis , qaas vel maxime decet celebrare et Aeneae castitatem et Aa^sti ▼iGtoris lenitatem (cf. Od. 3, 4, 41 et VeUeioi 2, 86). Ac stropham IS tantom aBest ut cam Hermanno pessimam aat ab interpolatere qaodam intrasam esse existi- mem^ ut eam boc loco maxime necessariam ducam (cf. qnae dicemas ad str. #4 et 15), eandemque hnias poetae ingenio anice convenientem , qai nihil antiqoiaa habebat quam ut probos mores iuventuti. Romanae commendaret, eosque Augosto aactorc revocatos esse praedicaret. Cf. Od. 3, 2 ; 5, 6; 5, 24; 4,5^ 4, 15 ete. —

Str. 13 scriptura quaeque — impetretf quam optimi codices Oreyiaai praebeat, alteri scriptarae quique — imperet tcI eo nomine praeferenda est, quod preces ad ApoUinem et Dianam factas (Str. 10 — 14) generali quadam sententia coneladi eonTenit, qua omuia quae precanda sint comprehendantur.

Str. 14 et 15.

'^ Singalis precationibus ad deos peractis praeclara adiungitar laudatio Gaesaris Angusti^ ludorum saecularium auctoris, qaem callide poeta stroph. 13 monstravit potius quam nominavit, ut scholiastes ambigat, utrum illo loco unas Augnstns, aa omnes Romani sint intelligendi. Quae igitur cfaori antea a diis immortalibns pre- cati sint : probos mores , quietem , rernm amplitudinem et copiam , ea popalum Romanum Augusto principe iam aliqna ex parte consecutum esse profitentnr. Gf. Od. 4, 5, 17 — 25. Vides baec yerba (str. 14 et 15) qnum ad omnes preces superiores, tum praecipue ad stropham 12 spectare , quam Tcl ob eam causam noa debiebat expellere Hermannus. Gaute autem Horatins , ne nihil a diis precandam superesse videretar, osus est Terbis: redire uudet Pax, Fides, Virtus, quae qai- dem ciyitate expulsae atque in exsiliam eiectae Tidebantur, donec ab Aagasto redaeerentur , appkretque beata Gopia ; bis enim verbis inchoata magis qaam abao- lota significatar ciTitatis salus ac felicitas. Idem prndenter bas strophas ita disper- titit, ut Romanornm potentiam bostesque et terra et mari dcTictos commemorarent paeri, Pacem Pudoremque rcTocatum puellae. Pacatum autem et quieCam iam esse terrarnm orbem qnum Tcrbis tum numeris lenioribus egregie declararit poeta , q«i in -daabus bis strophis qainquies melli caesura trochaica usns sit. Eiasdem caeaa- Nii <ia' primei odarum libro sex exempla reperies, in altero unnm exemplam', ■» . • " . teitio nvllam, at mirum sit, qaod qnarti libri tria carmina sapphica (9. 6. ii.^ ;,. >: ▼igiati daas exhibent caesaras trochaicas^ unumque carmen saecnlare nndeTigiaitL «k. Qaae quidem numeroram dissimilitudo non tam ab diTcrsa argameati ratiena

f.^-- . ■■:•■;- • ■■■' -'f-

.V_.-v'»!..-','.^.:.. ■■• ■: .■■■■: ,^?,^^ri^' •;■. • ' ■.\.:-'^'.-'i.'

k«acv,*-.'j. ,

ti

- 1 ~;'-r y

.>;;>•■-*.■»> ;^-r

V:- -<T=?

^

*■ n.

^4ihiia<s«r> ^i»^. -31 ) i^^Mn kid* rcpclead* 'vkktw, Mftod poet* , qaa teoiptore tMC«I*r« atqae illa*qu«rti libri poeinata condidit, aetate iara mataros qaaa iBriit(| toa in ▼ersibus mitiora ac placidiora amare coepit: - '-'V;T,j|jpf''^W^#l^ ^

leniit albcscens animos namerosqoe capillas (Od. 3« 1-i, 85.).

^^

:#!»■

• -». .1« proMlo eboraa Gccimtt Dat« qaae preoi^ar, Pboiabe et'DiMia. IM «Mikdo «■mdem •entenliam ifceravit t Aadite Boatras preces, Apdllo et Loaa. . > l)eaiqae dn ipodo aiiiirwaM «horas bane senteniiam ita repetit, st non iam namaaa i^sa.dWt qflMhir, seid ad popalam, ai fallor, convojftos tertta persooia dicait! iiPhoebas et IKana quam QaindeeimTtram pias preces, ^as illi ia saerificaiido pro «sipetii i»F eolamitate snsceperaat (▼. Zosimos 9, &), tam nostra qaae raodo BoneupaTtmas vM» Wnig^ne careat. Poetremo omnibas preeibas rite perCeetis idem cborus iam Aemnui disoeesnrus se oertam «pem habere profitetar, fore at Jappiter, suMmMs raram hamanarum moderator , canctiqae Jii *) .|fOae choras preeatus sit rata esse yelint. Itaqae non erat qnod tertia illa persoaa offeaderei|tar Sehmelzkopfius ct Hermannus, qni praesertim eandem admisissent Stroph. 8: Fertilis Tellas donet.

Schmelzkopfius strophas 16. 17. 18, nisi a quindecimviris cantentnr, lang^aidas

■e Mipierracaaeas esae ait, qaoniam his stropfais nova seatentia eamini adfaibeatar

aoUa, aed de diis, de qaibas separatim sat multa siat dieta, ita a|^ur gfeoeralftei^

at omaaa oanaiass aerri torpescaat atqae conseneseant. Ab hoe non maltam die«^

erepat SeflataBai iufliciam, qui daas strophas 16 et 17 ia hanc aaam oontraxiti t>

. a '.iiiXi mii..'\tv:. . Auyur et fulgente decorus area , • . . * : ;?:•>

-^tt' . >>t£iirtiN>uv rv. Qoi Palatinas videt aeqaas m-cee, * ^-•-.,; • i.. ; • ^ifl

MMKtKf <mjKu ^"' t Akeram in lustrtfm melinsqae sen^er. .<::' - t . ri , ^ .f;0

:^ «iaW;'!*}' •;«■<.' n . r. ■ ''■■ Prorogat aevum. ■ . • • •• :t'T-,'f;';;^

" '^^for-reratres illas strophaa, ah iuactis quidem paeris poellisqae decrialMiliis^

neqaaqaam inanas ant snperTaeanieaa hahemus. IBteaim strophis 14 ef l^ earmen

saocalare eoneludi non potnit , quia' ut primas ita extremas earminis strophas piom

proeotinnem eontioere, nec a singulis ohori partibus , sed ah .«aiir^«o -ohoro refevps

coaTeait. Sol« aatem strOpha iO< tenuior esset tanti carminis 4»oaeIusio^ aeqaM!^

hotaa «trophae verha , quae ad saperiMvs preces ah Jotc exaodiendas spectinlv^

■attt eomaode com proxiaiis strophis 14 et 1 }$ cohaorerent ^ in qothus noHae siat^

preees. fitsi autem poeta strophb ft6. 17. 18 consalto nullas «didtt singoiaa»

n«T««qn« preees, quippe qoas saperiore earmiao iam «bsoirisset, tamea y n« .Uiiim

f«i<U«r esset orotio, geaerali precationi nova quaedam inseroit, qa««' SpehmeloM

hopioo psram ridetar «tt«adisse. : £teaJm ' |M«eta qaiyi ApoUiaem nollis aJfcuc «xtflflH

.'.■'. ' 7 ' » • f;'»^,*j?>'^ *vt»j fjr-isrt t «•>.'; ittrHoTi -*-!-!i:h.»."> iaj^ViAt^- smiih ihlJ^irt-

•} Gr.Hilaseh ad Haa. OJyts. IX.- 47^^^ • •■ ••i'ii»»ttji. ii:inoi:;«i:;ii .ii>fjuij»"att«9

■'■'^

1- .■;-

■ :S.^-^

■:%.

yf4:

"•■* •'

....,'?<;

- '"'i;s ." .,.'A\,.^:jtt--J^'-', .-'•.•■..•it .tis.-iStV"*'- '

^ir.,' .Zf

■'SWTW^W'''''"''"

'■-1

" -1 ,■ ■

•■*

"^^^

■ Iv

*n-. i-

.'"^

t^ ' .'^

■^■^

.'',^-''. '

. -' 'i^

i'^ ■

-^/* l^ ■ >

'.*-■.'

> *

• • * '"■

.'(■/

** 'ii *

-.f?»

^■'

"-\-

>;

>

f-'

^-

■■■*:

;.

:'-»'

,*

'^^

'-. .yf'

■f

" V*

>yirf>atti»<>i!f>>^><j»^ wlf^^fcyiiiiiWlglifiiiK '^':

f«r #|»»i atwi ftiitiir»irimHfa* ^jt <PiiiiH > iMiMtt ihit -Miftimzks -»liMil^ii<ti

.^JMtMit i^fc*HlWi i lpwii»'4iWiHNiti iiMi-tMil^MHpie BiiM> AvwrtiMw^v^iilb^.

'«««lii^^^.-iii^aeniair '««vM»'^^^ ^fMHiU'; -«tiii- ■«■Mi|iiiMl.-

.»||tMd» -f»iM«.<i<w|gifc iigtwiiiUf^^iy»^'>yO it^^giiiai.- i^ -tt;^ QMii

♦JpWH.iewj^liiin I«a4ftirit,tt<Hi«ikuB !•««»>»' fao ramem •Me«li*e eantitMk"

■'illlif |i#»vjid<-Ai^pgt»^tiiiifc' &4»erfif.it^feii|iy ^^tedilAlwii.- t i|air4iMl» .id^ «iii

-Hlliiplel iii^lliii ^g—deiity'liie 8lyo^ii'<l#i-t7.^1«)Mi> |<iteri#«iHlimiH>ii 'BillMii

• JMyKr e»>i» •«.'•■yerveeeaeas ?^ flfee>iwi§i»* ygrtiiii eety^^^wed^^itief-^idiihPitj

idlifti Jias it^jpaoxifliee^etrepka» •eatetttiit'»» eMi wHeHM,' Ctevuw

it|||i|iii (14. i4ft> • finjpdie ehftri» prieaens deMripte «it p^pitli RoiMfei^i

it^i|liliiili»y- i^a>«ninaim>>db«(^ «lod» ^pergitt'^ Pfcoek«^ j si pi«|liWflft «l^

viipiilits' ii^p^i^f aiietrk' tfamm vniodtf •'pv^edieetiiitt» litiiHata*'^

pilli^pe intefrein sci^Tet, sed eacndea -perpetnMn esee et nMgi« -^MigiliifMe

trniih' ■ >QM«i se«tenti«i Wrifcnielgliopfle no» lenfiniditsiMe, sed> efc nniwsieo

diifoViniuitist% entreno veftTKiiu eenvenientissiMft TiderideMiat.

. : i<nr<^..47. - HerinMiiMik^idiSeeliTain^i^uc n poet» pevveree iti nlliiialn» iiin

j^>»iiii| ini4ripUeem hnin» voiiidttihNspivtn^ tiiai

idiii^u»sdoctdrnni'>e«lp«i eiii^^n Hmn/iiA'^ ifA pvofeeto^ preeTidife ' mMf p<ii«it$!^ fMii

•Hysando fni Ui«4^»die«liT«n • •«•» MtiMltti (XoImm^ isiti «ppoiilo dKvcileffent

«%<«dtftliMn Tewiiin. tr«iweiitwi->i- dytawi«ij»'-iiWtii» Horstiiie idieetiTna /Wijr, ^fml»

kob loeo £nniiW'fa«dsi» dictom sit, in. extroMO Teren eolloeeTit: Jirtinii jWiTr

■pMwriifoft; efCi i. «v {Letii imperiifae RnpMMJ ffkli^fnHm eiltendet ^ n»i

«tfie, -«deo in tempas infinitaM^. iiMliisqae •jMper .Htmtumi »Ci^ t^fBW^di^:!

«ollocfttione -exp^fiidias 4|d- stvopk. 0. -< li . '.«uor

^ ^tjtlpi^innettTOftT frftrosH'-^ ^uret — .t^jfticvt «b iJ9erM«nao> iepndielii .^^ifMdiai

•«•» J«|^»io.;MfpM'' 0»eU«»< recipiendoo dnco. - -Aeete enim ^^veUias r. • pe»/ •*'MMi)>

feetttM eftjt, cftrHuiis mrsas fini nnice cenTenire preeft^ione«.Tere:irelifiiJpiMliiH^}|pi

nipitaM illn%v indieetiTorttM \ co&fidentiain^ • -.- Kee « Tero < poete , «l «ill«ii

prfteeessissent pr^cfttiones, ei.trenMii str<^liaM ^sfttis ftpte exorm^.eii^t

Jfli0« j(f ««e /|!pdo preoall -. »n— « ^ .■Anpn amHm spe» deMnM> repoito.

' jclieKiiilln ftirti> oeaite» liidniisse e^nipaitivni» jnmfit, ^e^ ipidliin Ailir' iatriHljjpM.. ■-*■; • >i.iif /aU/-.-.*» >

*.;4fcji.ii irr<,i

iijtnkm^iH^*^.' r.K«Ai

1 .Mtfft

# .- '

(Aidnfzer p. 31) q«iain inde repetenda videlur, «fuod poeta, quo tempore oanhefi saeculare alque illa -qiiartt libri poemata coudidit, aetate iara maturus qnum in Tita tam in versibus mitiora ac placidiora nraare coepit:

leniit albcscens aniraos numerosquc capillus (Od. Z, 14, 25.). y

Str. 16 - 19.

Ib proodo cborus cecinit: Date qnae precamur, Phoebe et Diana. In mesodo eandem sententiam iteravit : Audite nostras preccs, Apollo et Luna. Denique in epodo universKS chorus hanc sententiam ita repetit, ut non iam numina ipsa alle* quatur, sed ad populum, ni fallor, conversus tertia persona dicat: Phoebns et Diana quum Quindecimvirum pias preces, qaas illi in sacrificando pro imperii in- colnmitate susceperunt (v. Zosimus 3, &), tura nostra quae modo nuncuparimus vota benigne curent. Postremo omnibus prccibus rite perfectis idem chorus iam domuin discessurus se certam spem habere profitetur, fore ut «fuppiter^ summus rerum humanarum moderator, cunctique dii *) quae chorus precatus sit rata esse velint. Itaque non erat quod tertia illa persona offenderentur Schmelzkopfius et Hermanuus , qui praesertim eaudem adraisissent Stroph. 8: Fertilis Tellus donet.

Schmelzkopfius strophas 16. 17. 18, nisi a quindeciraviris cantcntur, languidas ac supervacaneas esse ait , quoniara his strophis uova scntentia carmini adhibeatur nalla, sed de diis, de quibus separatim sat multa sint dicta, ita agatur generaliter^ nt omues carminis nervi torpescant atque consenescant. Ab hoc non multum dis- crepat Hermanni iudicium, qui duas slrophas 10 et 17 iu hanc unam contraxit :

Augur et fulgente decorus arcu , Qai Palatinas videt aequus arces, Alterum in lustrum meliusque semper Prorogat uevum. No8 vero tres illas stropbas, ab iunctis quidem pueris puellisque decantatat, neqnaquam inanes aut supervacaueas habemus. Etenim strophis 14 et l^ carmen saeculare concludi non potuit, quia ut primas ita extremas carminis strophas piam precationem coulinere, nec a singulis chori partibus, sed ab antverio cfaoro referri convenit. Sola autem stropha 10 tcnuior esset tanti carminis conclusio, neqae haius strophae verba, quae ad superiores preces ab Jove exandiendas spectent, satis commode cum proximis strophis 14 et li> cohaererent, in quibus nullae sint preces. Etsi autem poeta strophis 10. 17. 18 consulto nullas edidit singnlas. novasque preces, quippe quas superiore carraine iara absolvisset, tamen , ne lan- gnidior esset oratio , generali precationi nova quaedam insernit, quae Schmele- kopfius parum videtur attendisse. Etenim poeta quam Apollinem nullis adhuc extu-

«) Cf. Nitiscb ad Hom. Odyss. IX, 479. . ' V

i:-r.'-r^-^

'■»'

'■■i 'tti^.

^.-

^«. 'i

VT!

W

W-

:•■* '

l«ni l»iidii>ik»it "^ ai«i > qnbil* ipimii Ittclditm 'COelF^ d«cas dixit , qttf em^ iiitidd dieai pff^at etcelet *)« iam enndem denm celebrat tamqaam an^rem, liasaram prae- iHdem, salataris artig pareotem: qui mos est hjmnolo§^orom , at oaminom celei>raa- daram accamulent laades ef. Galliinacfai.hymn. in ApoUincm vs. 42 — 46 ibiqne Spankem. — ' Idem qa«m reliqao earmine nullas commemoraTerit aedes sacras , in qoibas per dies illos festos Apollini et Dianae habiti sint honercs , eommode bis strophis Palatinas laudat Apollinis aras templumqoe Dianae Aventinnm , qno in temple, ut Acronis Terbis ntar, qttindecimviri erant depntati, tam ad responan captanda > quam sacrificia offerenda cf. vs. 70 et Zesim. 2 , 5» Quam antem Pala- tinum templum laudavit, non solum locum, quo carmen saeculare cantatnm est, desigaavit» sed Aug^stum etiam honaravit templt conditorem. Qnis igitur est , cni Sehmelskopfius persuadeat, has strophas (16. 17. 18) a paeris puellisqtie eantatas ■nanes esse ac supervacaneas? Nec magis vernm est , quod idem- notavit^ nnllnai inter has et proximas strophas sententiarum esse nexum. Etenim qnnm proKiMJi «tvophis (14. 15) a singulis choris praesens descripta sit popali Romani eonditip atqne felicitas , iam universus ehorus hoc modo pergit : Phoebas , si- propitias aos respicit, imperii nostri quam modo praedicavimus felicitatem aoo solom Aa^asto principe integram scrvet, sed eandem perpetuam esse et magis magisqoe ao^ri ▼elit. Quae sententia Schmelzkopfio non langnidissima , sed , ab universo qnidem cboro enuntiata, extremo carmini convenientissima videri debebat. ,■'' • t-*^

.li~- Stroph. 17. Hermannas adiectivum felix a poeta perverse ita collocatam esse ait> ttt in triplicem huias voois interpretationem inciderint viri docti. Ista vero virorum doctorum culpa est, non Horatii, qui profecto praevidere non potuit, tor^ aliqaaodo qui iliad adiectivum a suo subtaativo (Latium) inxta apposito divellerent «t ad alium versum trahereot. Aptissime autem- Horatius adiectivnm felix, qnam hoc loco cum vi quadam dictum sit, ia extremo versu collocavit: Latium felix froroget etc. i. e. Latii imperiique tiommni felieitiUem extendat in proximnm Instram, atqae adeo in tempus infiQitum meliusque scmper futurum. CL ^ae de verfaorna Qollocatione exposuimus ad stroph. 6. .<■. . .• ..v.'^.m4ii«.

.^ Goniunctivos proroget — curet — applicet ab Hermanno rcpudiatos eqaidea eum •Yahnio atque Orellio recipiendos duco. Recte enim Orellius: «per se mnai- festum est, carmiois rorsus fini uoice convenire precationes vere religiosas, aoa nimiam illam iodicativorum confidentiam. » — Nec vero poeta, si nnllae proxime praecessissent precationes, ex.tremam stropham satis apte exorsu^. esset his veiibia.: Jffaec (quae modo precati sumas) Jovem sentire spem domnm reporto. Atqne- etiam Teicres scholiastas ante ocalos haboisse coninnctivam proroget, ex ipaorum- inter-

pEetalionibus. intelligas.

«ig. Graam. § 188. ^ivv.i:

i '

.L.\:

% ■

■«

vfc^i,-,

'&.

}J.^.\.

;,i^..-:.:

^^

'%

i»

■/y>':;i ■ *-"a."-;'^Jv,:-i i^ ir ;».'". 'T .-

^^■■^;;*^':

V Stk^fk. <iH ▼Q«e pMtMnuR «t ptt«M« et pMllee «if«fteeri» >nfi ifliriillii. ■JmXiH

•t,»t«it Dnenteeraa. <Qa« qoideat sifBtfieetieae ne«tr« «ermnis deMriptie» «•Mptt-

Jnitar ^ioAetaoi enin dUemm conuttani se Terhe puero* 4te«rc eenteateeeam .eet ) ,

Daentzeri de«criptio refut«t«r« qui stropkem 16 pueris «sftigneTtt, «te. 17 aaaeto

■^jBhojPOy «tr. 18 puellift, str» !<& iuncto ehoro. In pneUkraagt enim ore, qotha» «He

rilllpropliem 18 «ttribnit, ▼erbum pueri non «trumque sexem, sed solos m«re« indi-

.;^^er«t. Pr««terea bnic descriptioni illud mihi yidetur o2)8t«re, qaod strephe 16,

^^itpiae per se millam ^ciat sententiam, a stropha 17 disiungi non potest» oerte

.,^9lMi it« disiongi, ut hemichorium sententiam in<^oet, innctas chorus e««d«m

vvl>^«lv«^«

h.j $^r. 40 in oodice B«rthii pro genitivo Phoebi d«tiT«s ezt«t Plkoefto (cf. BeatL) sSel-ideo reiieiendus, nt ne illa pereat Syllepsi», qaae qunm hreyiorem ao aenre- {Otorem reddat orntionem vehementer placuit Horatio. Syllepsin antem dice ^ q««m .«eanalli «ttractieaeB» vocaot ycI structuram anQ uoLvav , qua nna vox ad duo fMMUotiatioais verbe «ut cola refertur, ita ut.semel iila ponatar, his cogiteter. 4^«m qa*dem . brevjiloqnentfaia qnum in dnobas «liis .huias earminis versibns mal- (fJMiae ptaeterea leci«, iIo««ti«nis parom viUeantur curAsse interpretes, paucis iUa-

e iavat^

•><f .,

,<,-»

r^^^i^iAc primum syllepsis genus est, qnum unum suhstmmtivum ad duas eiuftdem enuntiationis voces pertinet, ut hoc loco genitivus P/beelu ad voc. chorus et laudeSf ahi pleoa oratioae dieendum erat ; doetus .Phoebi . chonas laudes dicere Phoebi. 4»L Tocit. liist.. i, 64 «i Valens auimadversione .paucorum oblitos iam. Batavos MttfTvi' admonuisset i. e. imperii ohlitos Batavoa imperii admonuisset. Aliud geni- iivi exemplnm est Qd* 2, 6» 7 sit modua lasso marit mHitiaeque i. e. sit modus (&ais) maris mUitiaeque (mihi) lasso maris militiaeque $ uhi Orellius : • hic qnoque lo«^» cx iis est» ubi per attractionem duplex loeum habet constrnctio. • £iusdem .««ve attroetionis immemor fuit vir docti^siflMS Od. 3,. t, 21, que loco geaitivum «eresfiam .virorom, Tcnitente verborum positure ae versiculi oaesura, a voeibus somnus lenis divellit unique substantivo domos adiaaxit. (Gf. Porphyrio.) v->

M^ihtOd. S, 17, 83 dativns per syllepsin explicandust «te Jovis im^co tntela jfafwrnTT refnlgens eripuit* i. e. Saturoo refulgens (eontrario fnlgore repngnaas) «ripuit Satnrno.

i44aii:ir <04. S, 25, 13 accusattvus pa>t>o« deos ad verba tentare et coroiuuUem revo- ^eaados. 4j& Aero. .

ioti Ablativam haud rero reperies duabaa voeibus ceasmunemt ■ . ii ^

-'>>i.:Od. 4, 6, 7 Derdenas turres quateret iremenda cuspide pagnox L eiiarres caspide qnateret pugnax cuspide. Etsi enim et hoc loeo et aliis locis sabslai|- tivam bis positum paulo gravius parnmque elegans fuerit, animo tamen et.cogi- 'tatione ablativus cuspide non solnm (quod Orellias valait^ ..«d Xfr^OM.^i^^iax

^■y

. *■•'

P -•*■

\

%.

1 t *

S^

.^^■/■s*»

.* "■

- idflWHaifca :>«»♦». f<fr'-e<l»aii^iiA-"t%i»lBrt ^twlwv^y ^mw ob cmuatim ■Mdiai mtetf^ vtMuiique videtur interpoBitus^ :"••''''? -^*^'-£<'»*»i7l'ymf'>r'ii ■•vrrti j r.»; f-wfn^^o-yit^^^-AJ'.

Od. 8, 4, ^ fideiis iayentns' horrida ftracAtcr) nhi OreHias abkrfivaai ftrM^Ant ^ a proximo adiectiro violenter distraetani oni vepbo fid^m» eoiiiaaxit. ^f- ^*-

;* ' Od. 9, II, 18 qaid aeterhis minorem consiliie anmilKm faii^fas i. e. qnid aeter- •

irfiv^eeMiiliis flitigag aaMBm) vinortoii aderni» eonsiliiBt >■ «u. ^>v>.' t^ «si i

.'n^iki^Tmm sjHiefM ^cttnsie^t qaam vmnmadUctivttm ad daorsulrstiDtiva r^erea4«Mlt^

Od. 8, 8, 3 dente si nigro fieres vel uno turpior ungui ; qaeafc locnm Mit#4*-' scberlichitts recte interpretatas est his verbis : si reh linai^ dens ttbi ni^eveeret». si 'fel in ono ungaf matrala qoaidpaam- sea sota appareretw

Carm* •satcmL vsk.Slu (ttatriani feta» e*' aquae taluiros^ "■ ' - ' r*

Et Jovis aurae.

Recte Porphyrio: salubres iioniaafeam •qaaie, veram etiam aurae. Gdntr» Orellius salubres commate seianxit a voce aqnuze. « Nisi< sai*ire«, inqnit, iangae com anris, boc altimam oolon et Jmvim aurae aimis temie. evadk: atqUe omaiaoi «{«ae^ talahre» pto imbribas non .nimiis neqae pvoptsrea aoxiis oure dictom vtdetiir.»' -^ Kos vere «Itimi coli qaam dicit tenaitatem faeiJe devitamus, qaom »alubr««< pe9>r syHepsin ad utrumque enuntiationis eoles referimns. Sainbres autem o^a^ae reet«'; dicnntar pluviae*), quae oi^oEtanotempore irrJgent agroa sitietntes (|^etff(Mner 9l(gtn}*

Carm» saecul. vs. 35: lam Scythae responsa petuni Sttferbi v ,

Nuper et Indi . >•

11 itseherlschius verba et tndi eommate separavit a superioribas ; item Orellios adiectivum superbi unis Scythis iunxit. Contra Torrentius. a Mallem superbi nuper ^t thdi; fbrtes enim et simplices Scythae , imbelles et arrogantes Indi. ■ — • Tu vero epitheton superbi nuper et Scythis et Indis iunge, vel propter verborum colloca- tionem, vel propterea quod et indi nuUo adiecto epitheto tenuior est strophae exittfftj qaam quidem tenoitatera quvm na wrsu: 3>8< notaeset Orellias ^oc loeo non debebat admittere. Scythae autem nuper superbi fuerantpropter fortHttrdinem suam (Od. 2, II j I bellicosus Scythes), Indi propter opes (3^, 84, 8 tbesauris divitis ladiae), utrique quod regionum, quas incolebant, situ ac natura. Cpeti nihil sibi ak

'.1"

■ 7-

*) Sabstantivo pluvia omuino nb»tinuiMe videtur Hoiatius, qui eiu« loco ponat imbert mqmmi.

f. . ,«§■« eoeZerfif. Cf. Od. 5, 1, 30; .8, 17, 18; 3, 10, ^; qaemadmoilniii etiaa *pa4

Livian legimu»- eo«Ie«tes defwMnMt aquae Ub. 4 cap. 50, cuius nberiore narratiose, qaaa-

tnm interdnm in iliia regionibns aquarum defectu laboratnm sit, manifc-ato apparet., «t

.^^^^hornm noatrnm a diis opportnnas precari aqnas minime sit mirandiun. Eadem |^reeatia

^.^ ^^«aaHaenoratnr Epist. 9-, i, I3tt e^onu (pttcrornm et pnellarnm)

>\ CoeleMte» implerat aqumt docta precc blandni ,

ATsrtit aiorbos, metnenda pericnla pellit,

Inpctrat et paecm ct iocnpletem. fragibas aannn.

;•**

•■*^4

A:m

5*

K-T». •>vl<-

:.*..

T '*

>VT..?

■ i*.

7, lO ei qaos ibi laadayit Tt»chn||riM« *)., ^^ir-^ii^t-^^ur'! trj-^vif ■"tf^aimi:

■ ■ iWtin-isyHc^ir tst ^nnominisiiS- '' ' • '■-•; fitirr^fai ?A'>rHl'»% ' -|fc»v''«' ■.!»<> ." #d. S^, 8, tS^Medns iBfeslns tti^» Ittctnosiflff' ^. 7'<ri>/ 'r ,i - >f<i«ifif^ ,

i--*);^'. •» ' Diflsidot annin'^V ■■^•■■' v.-t...' • i/.., < - :' o ■-».'•.

L e. Medns ^ sibi inflestas , dissidet armis sibi lactaosis ( cf. 5 , 20 , 98 Tanaisqae dis«eors); de qno ioco. nuper fasius disputoTit Gnilielmas DiUenbnr|^ tn i^aaest. Hornt. >1. 'p.- SkJ. :■'♦'■• *»*•(»« •■-•.••':» ■.,• . 'i<- . >'i >t: - r.-, :i« ^^. ■■*»«<i} ;» ;v'' .«r».> '

,la-Qnart« syllepsis est adverhii'. ... tt ? o ;, ».,i.^;.,..j ;.. — . ;., ,:f.,;K«^ .

''«<.^ Od. 3, 10« 10 ne currente retro fnnis eat rota. Recte Orellias: • ne retro cnrrente rota etiam funis eat retro ; nam simplioiter funem ire pro i^eiro ire yix dicere poterat. • — ••..•.>;.<

'7<Od. 1, 5, 32 semotique prins tarda necessitas

j'i;-.«-' Leti corripuit gradum .•• ..)•,■•.. :,,._»■ 4;'

i. e. necessitas prios tarda leti prius semoti corripuit gradum. Eiasdem generis est Od. 8» 13, i4 Quid qnisque vitet numquam bomini satis cautum est in horus , ubi yerba in horas pro adyerbio sunt ( fiflnbnd^ ) , quod quidem adyerhium ntrique membro inngendnm ma^is etiam requiritur iu yerbis quid quisque vitet, quibus id iungi yetdit Orellius , quam in verbis numquam homini satis cautum est^ quibus iam additnm sit adverbium temporis num/faam.

Praepositionis aut coniunctionis exempla per syllepsin explicanda non suppetnnt, nisi forte hnc reyocas Od. 3 , 25 « 2 qnae nemora aut quos ag[or in specus i. e.

.*•■

*) Hand icio an'*!! eandem cyllepsin revocari pottit illa ratio, qua adiectivis ac sabstantiTis, saepiut etiam Tcrbis (carm. saec. ts. 22) connectuDtar particolac et que ve ne boc modo: Od, 3, II, 6 nunc et diTitam mensis tt amiea templis; qnod per syllepsin sic expli- '*'- ^ candnm tit : et diTitam meusis amica et amica templis.

. tiui. De arte poetiea ts. 178 semper in adtnnctis iievoque morabimnr aptis i. e. in adinnctls »^ -( acTO aeToqae aptis morabimar.

Od. 3,1, 12 moribas bic meliorqtie fama i. e. moribas bie melior meiiorqoe fama.

S, II, 13 ta potes tigres comtCexf ne silvas dacere i. e. tigres comites coraitesqae silTas.

2, 19, 2B idem pacis eras mtdiusque belli i. e. pacis medias mediasqae bclii. Nam

«[ood Orellius ad bunc locam et neindorfius ad 8at. 1, 6, 45 istam Toeis iterationem , a

Gesnero propositam, langnidam esse dicunt eamqae oe prosa quidem oratione tolerandam:

1d In quamTis ferc syllepsin cadere arbitror. An Orellio Kinns langaida Tisa est iteratio

illa qaam recte proposuit Od. 2, 6, 7: $it modus maris et viarum lasso maris et viarum?

' Quid Tcro proficimas, si Orellium secuti in illis ezemplis non sjllepsin agnoscamas, sed

poetieam transpositioaem? Meo qaidem sensn nerTosior est syllepsis eoqae multis locis accom-

«nodatior, at Od. 1,,50, 6 solutis Gratiae lonis properentque Nymphae, nbi properandi

yis commode acnitnr syllepsi , Iangi>idior fit transpositione ; qaemadmodnm perdendi yis sjl-

lepsi angetur 8at. 2, 3, 182; audendi ts. 139; mutandi Od. 1, 3, 6i quoties fidea

mutatosqoe deos flebit i. e. fidem mutatam mutatosqae deos. Omnibns his locis Terbam bis

cogitari potest, licet idem bis positnm non modo inelegans sit, sed insto etiam ponderosiast

fnaai iptam ob caasam poeta illad semel tantan posuit.

>i

■^p-

#:

^it"'

:■%

21

^ iflbi plani eincdeai genem «^iiifpttditat

;^ ,Hf»08treina est syUepsit^^^lifti, -^od daobns eni^iilfalioaiB verlns aat colit eom> j

moBe sit: -. ''*-<^ ■'. % .K-i^^ c-^H^ti^.tiiS^^^^-^^ ' .j*.j. -i.

Sat. 1, 3, 10 saepe velat qai cttttt$ba ItigleiM fiostMn i. e. ' Mi|ie cntrebaf , ▼elat qui fugiens hostem carrit; ubi PorpbyriliMk •4Nrr« (MLt^tr^Sgvrmm eufH/^^i currit absumptuai. • .uii.T ,,'^'\^->y >■ r '- - '^ • .^

Sat. 1, I» 24 Praeterea ne sic, ut qui iocularia, rid^ )^Htl>MH 'ftT ae sic' percttrram, nt qui ioeularia percurrit. > <.!<^ > v

Cf. Plin. epist. 9, S8 amat ut qui verissime ; dolet ut qni impatientissnne ; la«- dat nt qni benig^nissime ; Indit ut qui facetissime. /

Od. ^, 13, 1 Ille et nefasto te posuit die . . ;

Quicnnque primum, et sacrileg^a mann ' ^-

Produxit, arbos, — -'

i. e. Ille et nefasto te posuit die qaieunque primnm te posnit, arbos , et (postea) sacrilega manu te produxit. Qui locus multos Texavit interpretes, syllepsis Hora» tianae parum memores. Recte Gesnerns : • Non difficile yidetnr post primum repe- tere posuit, ut Epod. 3, 87 valent antrorsns *} et retrorsus valet. Vid. Od. 2,19, 28 et 52; Serm. I, 3, 7 ( 10?). . —

Od. i, 3, 19 qui siccis oculis monstra natantia,

Qui vidit mare turgidum — , ubi ad priorem versum ex altero retrahendum est» verbum vidit.

lam ad locum accedamus yarie illum quidem tentatum a multisqne desperatnm : Epod. 3, 87 Venena magnum fas nefasque, non valtnt Convertere humanam vicem — , ubi ad prius enuntiationis membrum affirmans ex altero membro neganti retrabenda **) snnt yerba valent convertere i. e. yeneficia multam quidem yalentj adeo nt confnn- dant interdum ac pervertant fas***) et nefas; at non possnnt mntare conditionem mortalium idque efficere , ut nullas yeneficae poenas luant. - Haec yerbofiim con- structio, Lambino^ Jahnio aliisque yiris doctissimis probata , nnper tam dura visa est Orellio, ut novam inierit huias loci interpretandi rationem. Mihi yero non mnlto dnrior yidetur constrnctioqaam Schilleri nostri:

*) mHtrorsus ■dTerbium, qao etiam F«rcclIiDat asas est s. ▼. retrorsju, apad nallani, qaodaeiaai,

reperitar latinitatis aactorcm.

**) Haius syllepsis ( retractionis ) cxempla a Sophocle, Thacydide, Cicerone petHa cxhibet

^ \^ lUuijfiKS in commentationibns criticis de Sophoclis Oedipo Coloneo ts. tf83, qao ioco koc

geaas praecipae Horatianam esse indicat.

•M#) mmgnum dicit fas propter singularem illam vim ac potestatem , qnam kabet in homiaaai •■i-

atis: S)a5 fAr 9(nbcre etne ^a(t)t i^, nur nit^t fur rUC^ — abacta nalla Veia coBscientia ▼«, S9.

■^■*'^

.-■• - .i«^'''f'^Vfci'if if--

r

., -..W-.;fii<.T.

»or bem frden «Wenft^en erjfttert tt<(^t! ' '^.:.--^it^7^.f^^mi^mten^'--^^

AmL 12, 04 Agrippina, quae filio dare imperiam («c. qaibat), tolerar» iiil]^t<^'

aequliat..-; •/.'-■;: ■ • -. v • ' l/ - •■ ^rt*. tu .r 4 .uw. •-:-; ."^

13» iS6 de«80« oobis t^rra^ io «^a Tivaaws («•» pMeit), ia<^iift moriatfitap noB potest. Gai quidem rationi illa possit comparari> qna Horativ» (Sttt. l^ IX-F**^ » •3(l](ep«in ¥0l n9ik^9Mk*) negiAHdi pronomen nemo tta aauipavit, mt inda «liciiBiidnm ia altero colb intelligi velit affirmandi pronomcn quisque: «'qni fit, «t aeinonMv •ortf coMteartM^ vivat« landet diversa aeqaeaitea?» Qvnm hane ratioiiem tnm shnil- limam, qna post ne snpplendum sit ut , ooaftplnrtbas Taoitt evm^lis oommode Hlb- •travit IVicolau* Bachius (T. II. p. LII, «t 73), altoqai non satis circomspectns breviloqaentiae Tacitinae iaterpres. **)

Acqniescamas igitur in illa Lambini intevpcetatione, pcaesertim qunm nova Orellii plili etiam bab.eat offenaioBis. Orellius cdftin maffnum fms nefat^te non obiectam qi^od dicnnt) «ed subiectnm esse ratus bM»e ccait sententiamt leges diTiMie, qnibvs djftiligait^ f»s et ne£ss, more modeque hoaiBnm ( hamanis sensibns) non ralent cQfvnovere ad, huuMUiitatem et clemcntiam vos, sagae immanes : ergo ad rdigiones. recnrram dirisque vos exagitabo. * — Primum Horatius veneficarnm animos nen potuit dieere venena; tum vero, vel ex constanti ipsius consuetadine (cf. Be»tl. et Orell. ad Od. i, 24, 8), vel ambigiiitatis devitaadae oansa singulari numero dicen«

*) ia syllefii onaiB idemqae verbam bia intelligendam eat, ia xeugmate ex aao verbo •llerum. eUcieadam , ut Epi«t. S , I , 1IS3 lez poenaqae latm i. e. lex lata poenaque irrog;ata ; qaa qoidem grata orationis ncgligentia saepins utitar Iloratius nervosae brevitatis amantissimas. cf. Od. 3, 10, 6 audis ^ 4, 4, 4,4, equitavk, Epod. 18, 18 infestus tarbaret^ unde eliciendam: '('lefieff iBfeatut /oref v«l iiutnref ; 8at. 1, 3, 10 eurrebat, qao ex verbo in altero eolo s«|i-' .». ' IflcndiWB: percacpe iueedebat. Quamfuaa haec queqne dicendi ratto iaterdam Tel fagit vci ^ aiaLe habuit iaterpretes, imprimis Bentleium, quem inre OrtUius seugmaUs vocat osorem; velut Od. 5, 11 , 19 vuigatam ille seripturam improbavit quum aliis raUonibus inductns, -^fti^ qurat e^egie dilait Jahnias, tum seagmate offensus quod cernitnr in verbis: spiritns teter ii'>^' miesqu mwsct ore trilfai|rui; etsi boc qnidem lengma tam faeUe ae simplex est, vfs «t ,.ifj. Beafina dici pcMit, quun et latiao et graeco semoM vevbcrnm, maMBuliv flmeudi, fmndemdi< latiasime pateat usus, nec ulla popuUs illis, qui ad mare habitareat, propior ac familiariav^ faerit metaphora. ^) BmekUu t ut hoc nnnm afferam, Hist. 1 , 37 in verbis: et cuius lenitaUs est Galba iam for- «•(8? tasse proMisiti snpplendum ceaset {enit«tem, qunm revera ex saperioribos repetenda ciat

verba qmae postidamturi Utib oermSge feiiier ^tlbe ^(trontft^) f^at ®alici, mi verlan^t toirb,

'■ H QifliM ©eflrofmig unb euren Zob BieHett^ ft^on juflefaflt/ Oa er ja frft^er unaufflefortert fo oiete

^ ' S«ltfinbe eitrer ^ameraben niefterme^cfn lie§^ Gravioa eUam hoe in ioeo lapsos est SMmeterut

^ qoi pre verbo promitit suopte nt videtnr ingenlo edidit premsitt UUO tOXt VOXitt ^afta \%:

/Vh ^'-«r VteUeicOt ft^Olt- dejieigt. Veram ita Tacfto non indicativus (caias — est), sed. eeaiaa^-:

,.J^: clivns oval fwaca^kur. '• .' "^ ' ■ ■ y.--^^

' ^' . . .^v»v..:.

*'■.

..Ajfc ■• ■ F ■■ tj> .>^ jkA, -^i.-

4

«

«4!iii eMdk «a2e#. ««H^CetAram n hoc. «fodo qviato etiamwic aislU ««11, qvae ladiore explanaCioKe indii^eant. Quae qaam onnia exeatere haias-loev aagatUae «lAftnt, iMRica saltem, qaae a«i aniversam earmeB pertiweaBt, nostrae comnentatioai noiU^t iaifteiQW aducere liceat. >- * ;^- -^

riSi^i, iAc pdmum quidem non assentifw Rirchnero et Franhio, qaL qaiwtf epoAi seeiMllii ' 'mm- Romae sed Ntaptii faisse mag^na oonfidentia pronuntiavemt ( Qvaest. H<Nrat. ^^.^

jb 86 et Si7, Fast. Horat. p. 1S9). Malto cautins Porphyrio, qnem iHi sentes-. iiae suae aactorem laudaat, ad vs. 4S haec annotarit: •Fidetur si^ifieare^aeeltts ¥

h^ciVeapoli factam; nam Gratidia (Canidia) haec IVeapolitana friit.» — Videa Bee -^sam pro «erto illud affirmare) neqae causam, quam addidit, magni esse ■nomeBti. Qaid&i eniai Canidia, quamvis IVeapolitana , facinns illud Romae sascipere potaerit, ^

q«f in urbe cum Sagana ▼enefica (vs. 83 cf. 8at. 1, B) degere solebat? Certe Canidia iUa ipsa nocte, qua scelus nefariam committitur, Dianam precatar, at Vavam adulteram allatrent Suburanae canes ts. 58, paer aatem ts. 100 obscoeBas anas ab Esquilinis alitihus *) aliquando dilaceratum iri sperat. Atqai Suhuram et fisquilias Romae fuisse satis constat. Quamobrem quinti epodi scenam homae faisae tamdia eqsidem eredam, donec Kircbneras et Frankius, quid de bestiis illis faci- ettdum sitj demonstraverint.

Non magis mihi probatur qiiod iidem viri doctissimi, scboliastas et Heindorfiam ( ad Sat. 1,8) secuti Canidiam eandem mnlierem fuisse statnunt , quam poeta Od. 1, 16 palinodia sua placare studuit. IUam enim mulierem aetate fioruisse vel ex principio palinodiae eoiligere licet: O matre pulchra filia pulchrior. Canidiam vero puer epod. 5 extr. inter obscoenas anus refert, eanderaque poeta ipse Epod. 17, 47 anum vocat , Franhius anilem mulierem p. 130; Rattmannns autem Gratidiam ab ipsa canitie denominatam esse Canidiam hand inepte snspicatur. Kirchnerns quidem non serio vetulam cogitandam esse aitj quum Horatius idem illud obiecerit JLy«liae Od. 1, ^^, 9 qnacum tamen postea in gratiam redierit Od. 3, 0. At Lydiam iUo loco non esse anum, sed fbre dixit: moech.os anus arrogantes fleHs, qaam tihi flagran^ emor «oevtef circa iecur. Sed ut Ktrchnero concedamus, non decrepitam 'Mpam fnisse Canidiam, eerte quo tem])ore illam carpsit Horatias non iam paella Aiit flwida, sed aetate satis prevecta. Etenim saepius iam partus vel edidisse vel simB- lasse perhibetur (Epod. S, 5; 17, 52), eademque emptis atqne insititiis dentlhoa ati dicitur Sat. 1, 8, 48.**) Nec bercle iuvenili eidemque pulchrae feminae ad :a*Bttm; Varum ***) allieiendnm singnlaribas philtris atque incantatienibus Optts fuisset.

^i:i«}^. Lifitt aaasiatioacii atqaie exeurtaia sd Tacit. Ano. 9, 5S. H^ aM) SatlraB a««a«aai Kitrcliaertafe aao aaue, e|kadaai 17 daobas aaais po*t qaiotoaa cpadaB «b .^u-k.v ' Boratio cooditooi esse atatait.

^^Viii> Baot r«raia Orellias ad Od. 1, IB, Jabaiau aecatos, kaad dahie eaodeu cstc Xhiiatiliam : oV4nMl cliStilMt, 4ptm IhratittS Od. 1, S4 Us Tcrbit marlaaoi deflcl: •Qais acaidcria

■r~>

\.X.: '■

^Mk^k^.:^..

l^iMrid finjili» «p^di qvlati tempore Bon iaa l«T«mlu (ftrii^paella^ M«li«t Ariie «Me potvit fMvni pelinodiam illaa» seripsit poeta, qnod Rirckttera» «ex naaM, «JPSriuekiae septeai vel octo uinis poat epodam qaintam fectam e«se ceneevit. Qoie ifitar Canidiam faisse credat paellam iilam metre pulchra palcliriorein« qnam poli- aodie uIm reeonciliare stadait Uoratlas? Accedit quod G^nidia ab Horatio tam ipra?iter laesa. fait, at poeta, qVii feminaram anlmos optime cognoTisset, amoris inleffretionem sperare non posset. Qaa in re Klrchncras param apposite Ganidiafi: «omplfravit cam Lydia et laesa et reconciliata. Lydiam enim Horatias Od. 1, 9tt decres^entis tantam inyentae admonuerat , vix ullo probro grariore aut conyieio At Canidlam, ut Rirchneri yerba in meam rem conyertavi^^Clanidiam.: acer-

Bsas.

bissinus contamclils et conviclls borrlbili modo proseiderat, ikee satis babnerat, mnipicas ei artes et yeneficla ublque exprobrasse , sed eldem pateraas sordes (Epod. 17, 46), impadlcltiam (ys 40) et meretricium qaaestum ex sordida plebe (80), Toatriii sterilitatem et simulatos partus (17, ttOv ^> ^)* peetorls saeyitiam et in- qniaataa scelere) manns (17, 49) obiecerat», -n- Nec yero prlyatis litterls ista in CnaMiam effude^at, sed tota nrbe ita eam diffamayerat, ut fabula Ipsa fieret. Dlyal- gofta enim fulssp baec in Ganldiam carmina non solum cnm Klrchnero inde coniicias, qaod nt de re nota loquatur poeta Epod. 5, 8, Sat. %, t^, 95 et S« 1, 40, sed Canidia id ipsa profitetar Epod. 17,. iS9: •->•' ^t-*(>^ - -^,- i >•' ^iL, .kv ■ . «;<</

Impane ut nrbem, nomlne- Implerls meo?- , \ • - ::-.»^. .*><.>-•

Qaae eiHm In boc epodo 17 Ganldla respondet Horatlo , per Ironiam acerbls- sime yellicanti, ea baud dubie ex Intlmo illius anlma dicta sunt, nec ullam int^ ipsos reconciliatlonem fieri potuisse satis declarantr . .^ ■■ t. ;.«{

^ «vJ< Qald obseratis anrlbus fundls preces? ■■. Xl^

t" i' Non saxa nudls surdlora nayltls ^^ .'i, -'

: jfftfcii^ icf^ir Neptnnus alto tundlt blbernus salo. . . '4;|. ;

Contra qnae in paljnodia (Od. 1, 16, 28) commemorantur opprobia in amieali ooniecta clnSmodi fueruut, ut possent recantarl amorque In integrum quasl restitni. Naasqae iambos ilios criminosos (1, 16, 2) non in yulgpus edltos, sed priyatiai nfl anucam mlssos esse inde coniectare Ucet„ quod Horatlns puellam eos delere iabet slye flammls slye marl. Quld enim Inyaret comburi aut demergi iambos, ai iui iisdemf nt conyiciis illis. in Ganldiam edltls, nrbem Impleyisset poeta? Ac celeres *)

fit pnder a«t moAa» Um cari eapitis? — Maltit ille bonis flehilia oeeidit; — . eui. Voiisr «I Jnstitiae •oror, incorrapta Fides, nadaqae Verilas quando allaai inTeniet parem?* .— ■•aeeine ifptnr virnoi egreginia et amielp m dileetietimnm a poeta coraUi popnlo Indeetnm eosc ridicnlnm senem (ita Orellins VaromappellatEpod. 17), acorta Salinrana coneeetantem ? Credat Jndaens Apeila, non ego. h.ii. .+.. a m«J»b;W; v* ^^

«) adketiTnm eel«re« (Od. 1* 16, 84) Bothine et Orelitiu parum reets rsfsfiat a4'<Miito. ■Mtieasm iambi f«i de.ajrt^foet. f%.&tf9t difmtmr.jf^^ji^j, fVWa pegta ille adaeelite pras-

./••. •;;

*■■>.

/ ■—-iLiX .

•:3;:^

■~^1

|i

>.-;>^<, jv- '^■fn'

25

'illi iambi, quominus Horatio animnm redderet puella , non maltiim obstabant, ilt qni iuTenili quodam fervore fusi essent, non constanti illn et maligna sae- yitia, qua complures per annos carpserat atqae nsserat Ganidiam. GanidiaM igitar, at animum sibi redderet, rogare nec potuit et fortasse noluit, qaam id ipsum dubium yideatur, num illam umquam amaverit; certe in carminibus Hora- tianis nullam eius amoris exstat indicium. At enim, inquit Rircbnerus^ criminosos illos iambos non ad alia facile carmina quam ad Epod. 8 et 17 referre possis. Id Tcro me non movet, ut illos repug^nante et rerum et personarnm ratione ad ista carmina referendos dacam. An credis Horatium omnes omnino versns ad amicai missos in vulgas edidisse ? Mihi qnidem quam maxime probabile videtur , iambos illos nec publici iuris factos , et post palinodiam deletos esse , nt nulli iam nobis exstare possint. *)

cipitem potias declaraTcrit festinationeiii atqae iinpradentiaiaiaTeBilem, in qna delicti qaaedaat inest exsugatio , non in pedis mensnra ( fibcrcilt ). *) Consalto etiam poeta , at amicae coram popalo parceret, nallo eam nomiae appellavit ia palinodia, quam plerisque carminibus amatoriis paellarnm inseraerit nomina. ef. qaae kac de re commode exposuit Ouentzeras ( p. 145 et 146 ), qai Grotefendiam criminosos iambos ad Neatram £po'L IS retulisse tradit. Veram in Epodo 15 equidem non agnoseo prae- cipitem illum fervorem ae farorem iavenilem, qno se in eeleres iambos missam t»»« eoafi- tetur in palinodia, sed tristem potius qaerimoniam de le^itate atqne ineonstaatia Neaerae« cuius amator ne praesenti quidem ira incensus est, std iram minitatur futnram, si certmf animnm intraTcrit dolor ( vs. 16).

w>

'^.

€

,-''•

i^.

.^:..^ .f- iafv«--

■ -•■'■ 'j;, ■ar>,.>jaAi;,i^.».l..i

ENDOF TITLE